NGUỒN:
Cuộc thi viết về Thánh Têrêsa được ban tri thức cộng đoàn hai Giáo phận Vinh – Hà Tĩnh tại Hà Nội, tổ chức vào tháng 10 hàng năm, nhân dịp lễ Thánh quan thầy Têrêsa. Năm nay, cùng với việc mừng 15 năm thành lập cộng đoàn, ban tri thức tổ chức cuộc thi viết với chủ đề "Têrêsa Đóa hoa ân huệ", thời gian dự thi bắt đầu 25.9 - 20.10.2023. Đối tượng là các bạn tân, cựu (tập trung vào Tân sinh viên) của cộng đoàn cũng như các bạn yêu thích văn chương trong cả nước, đều được mời gọi tham gia viết vào các thể loại: Truyện dài, truyện ngắn, thơ, tản văn, cảm nhận... Ban đầu, Cộng đoàn được Cha Gioan Ngọc Quỳnh thành lập lên để giúp các bạn trẻ sinh viên của 2 Giáo phận Vinh và Hà Tĩnh học tại Hà Nội có được môi trường gặp gỡ, chia sẻ khi phải sống xa gia đình. Cộng đoàn đã lấy 3 tiêu chí hoạt động: Tâm linh, Tri thức và Nối kết để duy trì hoạt động cho đến ngày nay.
Giữa thời đại 4.0, khi mà các phương tiện nghe nhìn: facebook, tiktok, zalo, youtube...lần lượt lên ngôi, chiếm ưu thế trong thước đo thời gian và các mối quan hệ, giải trí của con người, nhất là các bạn trẻ. Bên cạnh đó, cuộc sống của các bạn sinh viên từ miền quê lên thành phố học, luôn bị chi phối về thời gian đầu tư cho bài học, tìm kiếm các mối tương quan, và nhiều khi phải làm thêm lấy tiền lo trang trải cuộc sống. Thì việc các bạn ngồi xuống viết một truyện ngắn, tản văn, tùy bút, bài thơ hay cả truyện dài để gửi thi thì đã là một tràng thưởng vỗ tay giòn giã cho tinh thần của tác giả đó rồi.
Bản thân nhớ tới câu nói của nhà văn Hồ Huy: "Văn Chương chỉ là một thứ trang sức. Có thể đeo nó cả đời mà không ăn được, không bán được, không mua được, không giàu có được. Nhưng cũng như trang sức, nó luôn là niềm kiêu hãnh!". Đúng vậy, càng ngẫm càng thấy đúng về cả hai chiều kích xã hội và tâm linh. Khi phương tiện "đọc viết" bị thụt lùi, chỉ có thể nằm ngáp ngáp nhìn đám "nghe nhìn" oai phong chiễm trệ trong mọi tiềm thời gian. Nhưng văn chương nó là nghệ thuật, miền này chỉ có thể cảm nhận và rút ra bài học cho cuộc sống.
Năm nay có 142 tác phẩm dự thi với các thể loại: Truyện dài, truyện ngắn, thơ, tản văn, cảm nhận. Qua hai vòng thi, ban tổ chức chọn ra 99 bài được đăng tải lên Fanpage, 40 bài vào Chung khảo, được 1 giải nhất, 2 giải nhì, 3 giải ba, 10 giải khuyến khích, 1 giải bình chọn và 1 giải tác giả trẻ. Tổng 18 tác phẩm được trao giải. Buổi trao giải được diễn ra vào đêm văn nghệ mừng 15 năm thành lập Cộng đoàn, ngày 27.10 tại nhà thờ Thái Hà (Hà Nội).
Trong từng mỗi tác phẩm, các tác giả trẻ đã rất cố gắng dùng sự sáng tạo trong bút pháp của mình để thể hiện trọn vẹn nhất có thể. Các bài viết đã cố gắng bám sát chủ đề, thể hiện nội dung, bố cục trình bày và chọn cho mình một lối đi, một tiêu chí để làm bật tác phẩm của mình.
Về miền văn, nhiều bạn trẻ đã dẫn dắt độc giả bằng lối kết khá bất ngờ, truyện trong truyện, cụ thể tác phẩm "Chọn lựa" đã dành giải nhất cuộc thi. Bên cạnh đó cũng có nhiều tác phẩm được ban giám khảo đánh giá cao: Đóa hồng mầu nhiệm, Vè thầy thuốc, Đóa hoa hồng, Giọt nước mắt của vị linh mục... Đó là những tác phẩm có lối kể chuyện khá cuốn hút, ngôn ngữ trẻ, nhanh, gọn, thể hiện mạnh mẽ nội dung và bút pháp của tác phẩm. Nhưng cũng có nhiều tác giả đưa quá nhiều tình tiết, hay tả cảnh khá nhiều vào truyện ngắn, điều này có thể diễn giải ở truyện dài sẽ trọn vẹn hơn. Ngữ pháp cũng là chi tiết cần để ý, và vì đây là cuộc thi địa phương, nên nhiều tác giả dùng phương ngữ miền trung cho thân thiện.
Về miền thơ, các tác phẩm thơ không nhiều, đa số là thơ vần. Nhiều bài thơ khá chỉn chu về vần luật, nhưng cũng có nhiều bài còn xuất vận. Xét về nội dung, các tác phẩm này chưa đủ trọn vẹn để xét giải, các tác giả có thể đầu tư hơn nữa cả về nội dung và hình thức. Xét về tứ thơ thì các tác phẩm này còn tù túng quẩn quanh, chưa tìm đủ cái mới để thăng hoa.
Khi đọc những tác phẩm thi, người đọc cảm nhận phần nào đời sống tâm linh, các hoạt động của tác giả với cộng đoàn và với Thánh Bổn mạng, để nhờ chị Thánh dẫn dắt đến với Chúa, cũng như theo gương đời sống thiêng liêng bé nhỏ của chị thánh Têrêsa.
Dù là cuộc thi địa phương, nhưng cũng là điều đáng mừng cho Văn học Công giáo khi có những nhóm, cá nhân dám đứng ra tổ chức cuộc thi để khuyến khích và phát triển khả năng viết nơi các bạn trẻ. Từ những cuộc thi nhỏ, các bạn trẻ được gợi mở để tiếp tục vươn mình đến các trang Văn học Công giáo: Văn thơ Công giáo, Mục đồng, Đất mới...để làm phong phú cho dòng sông Văn học đương đại đang khởi sắc, trổ sinh những mùa vàng, chạm đến tầm văn học đương đại của thế sự.
Cuối cùng bản thân mượn lời thư của Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II gửi các nghệ sĩ năm 1999. Bản thân và các bạn là những nghệ sĩ, hình ảnh của Chúa mang trong mình ơn gọi đặc biệt, một ơn gọi phục vụ cho cái đẹp...hãy diễn tả đời mình bằng những tác phẩm nghệ thuật để phục vụ cho việc loan báo Tin mừng, loan báo Lời tình yêu đến cho mọi người: "Không ai cảm nhận sâu sắc hơn các bạn, những nghệ sĩ, những nhà sáng tạo tài tình của cái đẹp, sự rung động tình cảm (pathos) mà Thiên Chúa đã cảm nhận khi nhìn công trình do tay mình tạo dựng vào thuở khai nguyên vũ trụ. Thoáng tình cảm ấy cũng thường sáng lên trong đôi mắt các bạn, khi các bạn cũng như các nghệ sĩ của mọi thời đại bị cuốn hút trước sức mạnh kín đáo của âm thanh và lời nói, của màu sắc và hình dáng, khi các bạn thán phục trước công trình mà mình đã được cảm hứng tạo ra. Các bạn cảm thấy như trong đó vang vọng lại mầu nhiệm sáng tạo mà Thiên Chúa, Đấng sáng tạo duy nhất của muôn loài, muốn các bạn tham gia một cách nào đó".
Cuộc thi "Đóa hoa ân huệ" đã khép lại, trên trời, thánh Nữ sẽ tiếp tục mưa hoa hồng ân huệ, hầu mọi người đều làm phong phú nén bạc mà Chúa gửi đến, phục vụ cho công cuộc loan báo Tin mừng cách thiết thực và phong phú.
【Xuân Cát. OP-Dòng nữ Đaminh Gò Vấp】
