NGUỒN:
Cựu Ước / Xuất Hành
- Chương 14
Mose & the Red Sea
Từ Ê-tham đến Biển Đỏ
1- Đức Chúa phán với ông Mô-sê: 2- "Ngươi hãy bảo con cái Ít-ra-en quay lại đóng trại đối diện với Pi Ha-khi-rốt, giữa Mích-đôn và biển, đối diện với Ba-an Xơ-phôn; các ngươi sẽ đóng trại ngay đằng trước đó, bên bờ biển. 3- Bấy giờ Pha-ra-ô sẽ nói về con cái Ít-ra-en: "Chúng đi luẩn quẩn trong vùng, sa mạc nhốt chúng lại rồi. 4- Ta sẽ làm cho lòng Pha-ra-ô ra chai đá và vua ấy sẽ đuổi theo dân. Nhưng Ta sẽ được vẻ vang hiển hách vì đã đánh bại Pha-ra-ô cùng toàn thể quân lực của vua ấy, và người Ai-cập sẽ biết là Đức Chúa." Con cái Ít-ra-en đã làm như vậy.
Người Ai-cập đuổi theo dân Ít-ra-en
Có tin báo cho vua Ai-cập là dân đã chạy trốn rồi. Pha-ra-ô và bề tôi liền thay lòng đổi dạ với dân. Chúng nói: "Ta đã làm gì vậy? Ta đã thả cho Ít-ra-en đi, thành ra bọn chúng hết làm nô lệ cho ta!" 6- Nhà vua cho thắng chiến xa và đem quân đi theo. 7- Vua lấy sáu trăm chiến xa tốt nhất, và tất cả các chiến xa của Ai-cập, chiếc nào cũng có chiến binh. 8- Đức Chúa làm cho lòng Pha-ra-ô vua Ai-cập ra chai đá, và vua ấy đuổi theo con cái Ít-ra-en, trong khi con cái Ít-ra-en đi ra, giơ tay đắc thắng. 9- Quân Ai-cập, gồm toàn thể chiến mã, chiến xa của Pha-ra-ô, kỵ binh và quân lực của vua ấy, đuổi theo và bắt kịp họ, khi họ đóng trại bên bờ biển, gần Pi Ha-khi-rốt, đối diện với Ba-an Xơ-phôn. 10- Khi Pha-ra-ô tới gần, con cái Ít-ra-en ngước mắt lên thì thấy người Ai-cập tiến đến sau lưng họ. Con cái Ít-ra-en kinh hãi, liền lớn tiếng kêu cầu Đức Chúa. 11- Họ nói với ông Mô-sê: "Bên Ai-cập không có đủ mồ chôn hay sao, mà ông lại đưa chúng tôi vào chết trong sa mạc? Ông làm gì chúng tôi vậy, khi ông đưa chúng tôi ra khỏi Ai-cập? 12- Đó chẳng phải là điều chúng tôi từng nói với ông bên Ai-cập sao? Chúng tôi đã bảo: Cứ để mặc chúng tôi làm nô lệ Ai-cập! Thà làm nô lệ Ai-cập còn hơn chết trong sa mạc!" 13- Ông Mô-sê nói với dân: "Đừng sợ! Cứ đứng vững, rồi anh em sẽ thấy việc Đức Chúa làm hôm nay để cứu thoát anh em: những người Ai-cập anh em thấy hôm nay, không bao giờ anh em thấy lại nữa. 14- Đức Chúa sẽ chiến đấu cho anh em. Anh em có việc ngồi yên."
Phép lạ tại Biển Đỏ
Đức Chúa phán với ông Mô-sê: "Có gì mà phải kêu cứu Ta? Hãy bảo con cái Ít-ra-en cứ nhổ trại.16- Phần ngươi, cầm gậy lên, giơ tay trên mặt biển, rẽ nước ra cho có lối đi khô ráo ngay giữa lòng biển, để con cái Ít-ra-en đi vào. 17- Còn Ta, Ta sẽ làm cho lòng người Ai-cập ra chai đá. Chúng sẽ tiến vào theo sau các ngươi. Bấy giờ Ta sẽ được vẻ vang hiển hách khi đánh bại Pha-ra-ô cùng toàn thể quân lực, chiến xa và kỵ binh của vua ấy. 18- Người Ai-cập sẽ biết rằng chính Ta là Đức Chúa, khi Ta được vẻ vang hiển hách vì đã đánh bại Pha-ra-ô cùng chiến xa và kỵ binh của vua ấy."
19- Thiên sứ của Thiên Chúa đang đi trước hàng ngũ Ít-ra-en, lại rời chỗ mà xuống đi đàng sau họ. Cột mây bỏ phía trước mà đứng về phía sau, 20- chen vào giữa hàng ngũ Ai-cập và hàng ngũ Ít-ra-en. Bên kia, mây toả mịt mù, bên này, mây lại sáng soi đêm tối, khiến cho hai bên suốt đêm không xáp lại gần nhau được. 21- Ông Mô-sê giơ tay trên mặt biển, Đức Chúa cho một cơn gió đông thổi mạnh suốt đêm, dồn biển lại, khiến biển hoá thành đất khô cạn. Nước rẽ ra, 22- và con cái Ít-ra-en đi vào giữa lòng biển khô cạn, nước sừng sững như tường thành hai bên tả hữu. 23- Quân Ai-cập đuổi theo; toàn thể chiến mã, chiến xa và kỵ binh của Pha-ra-ô tiến vào giữa lòng biển, đằng sau dân Ít-ra-en. 24- Vào lúc gần sáng, từ cột lửa và mây, Đức Chúa nhìn xuống hàng ngũ Ai-cập, Người gây rối loạn trong hàng ngũ chúng. 25- Người làm cho chiến xa kẹt bánh, khiến chúng phải vất vả mới di chuyển nổi. Quân Ai-cập bảo nhau: "Ta phải trốn bọn Ít-ra-en, vì Đức Chúa chiến đấu chống lại người Ai-cập để giúp họ." 26- Đức Chúa phán với ông Mô-sê: "Hãy giơ tay trên mặt biển, nước sẽ ập xuống trên quân Ai-cập cùng với chiến xa và kỵ binh của chúng." 27-Ông Mô-sê giơ tay trên mặt biển, và biển ập lại như cũ, vào lúc tảng sáng. Quân Ai-cập đang chạy trốn thì gặp nước biển, Đức Chúa xô ngã quân Ai-cập giữa lòng biển. 28- Nước ập xuống, vùi lấp chiến xa và kỵ binh, vùi lấp toàn thể quân lực của Pha-ra-ô đã theo dân Ít-ra-en đi vào lòng biển. Không một tên nào sống sót. 29- Còn con cái Ít-ra-en đã đi giữa lòng biển khô cạn, nước sừng sững như tường thành hai bên tả hữu. 30- Ngày đó, Đức Chúa đã cứu Ít-ra-en khỏi tay quân Ai-cập. Ít-ra-en thấy quân Ai-cập phơi thây trên bờ biển. 31- Ít-ra-en thấy Đức Chúa đã ra tay hùng mạnh đánh quân Ai-cập. Toàn dân kính sợ Đức Chúa, tin vào Đức Chúa, tin vào ông Mô-sê, tôi trung của Người.
-Đó là trích đoạn trong Thánh Kinh Cựu Ước: Sách Xuất hành Chương 14 từ câu 1 đến 31 nói về dân Israel 'Vượt qua Biển Đỏ', đã là nguồn cảm hứng cho tác giả Leon Uris sáng tác Exodus- Về Miền Đất Hứa.
Giới thiệu Exodus
Về miền đất hứa – Exodus tác giả Leon Uris (Mỹ) như là một sự ghi nhận về sự sáng lập của Nhà nước Israel thời hiện đại. Tác phẩm Về miền đất hứa được xuất bản vào năm 1958, tựa đề truyện được dựa trên tên một con tàu mà vào năm 1947 đã thực thi xuyên suốt sứ mệnh lịch sử và vinh quang của dân tộc Do Thái: Exodus – Di dân về miền Đất Hứa!
Vào năm 1956, Uris hoạt động như là một phóng viên phản chiến về cuộc chiến giữa khối Ả-rập và Israel. Hai năm sau khi xuất bản, bởi Doubleday, về miền đất hứa – Exodus trở thành một hiện tượng xuất bản quốc tế, bestseller lớn nhất tại Hoa Kỳ kể từ tác phẩm "Gone with the Wind" của Margaret Mithcell ("Cuốn theo chiều gió").
Câu chuyện mở ra với nhân vật chính là Ari Ben Canaan, một cốt truyện nảy sinh từ kỳ tích vượt qua bao hy sinh, mất mát để chuyển vận những người tị nạn Do Thái tại một trại giam tên Síp (Cyprus) ở Anh Quốc về đến Palestine – Trung đông.
Leon Marcus Uris (1924 – 2003) là nhà văn Mỹ gốc Do Thái nổi tiếng chuyên viết tiểu thuyết lịch sử. Cha ông là một người Ba Lan di dân, còn mẹ ông cũng là con gái của một gia đình gốc Nga. Năm 6 tuổi ông đã viết một tiểu phẩm để tưởng niệm chú chó của mình. Học trung học môn tiếng Anh của ông rất kém, bị thi rớt đến 3 lần.
Năm 17 tuổi xảy ra trận Trân Châu Cảng ông nhập ngũ và chiến đấu ở mặt trận Thái Bình Dương. Từ năm 1942-1945 ông làm nhân viên thông tin liên lạc ở New Zealand, đã tham gia trận đánh ở đảo Guadalcanal và Tarawa. Sau khi giải ngũ ông kết hôn với Betty Beck.
Quyển tiểu thuyết đầu tiên của ông là "Battle Cry" (1953) kể về những người lính Hải quân Mỹ trong chiến tranh Thái Bình Dương. Quyển tiểu thuyết thu được thành công tương đối và được công ty Warner Brothers mua bản quyền dựng thành phim. Quyển tiểu thuyết thứ hai " The Angry Hills" (1955) lại lấy bối cảnh nước Hi Lạp thời chiến tranh.
Nhưng phải đến quyển tiểu thuyết thứ 3 "Exodus" (1958), Uris mới trở nên nổi tiếng khắp thế giới. Cuốn sách kể về lịch sử vùng đất Palestine từ cuối thế kỷ 19 cho đến năm 1948 khi nhà nước Do Thái thành lập. Để lấy tư tiệu cho cuốn sách này, Uris đã phải thực hiện hàng ngàn cuộc phỏng vấn, trong đó có rất nhiều nhân vật chính khách nổi tiếng. Khi phát hành "Exodus" đã trở thành một best-seller tầm cỡ quốc tế, bán được hàng chục triệu bản trên toàn thế giới. Cuốn sách còn đã được chuyển thể thành phim với sự tham gia của tài tử Paul Newman.
Sau "Exodus", Uris vẫn tiếp tục viết nhiều tiểu thuyết lịch sử cho đến khi mất. Những quyển nổi tiếng nhất phải kể đến:
- Trinity (1976): về cuộc chiến giành độc lập của người Ireland
(Phần giới thiệu tác giả theo Lê Ngọc Phượng)
Nội dung tác phẩm EXODUS
Exodus nguyên thủy là tên của quyển thứ hai trong Thánh Kinh, có tên là Xuất Hành.
Theo truyền thuyết trong Kinh Do Thái giáo. Hơn 3000 năm trước đây, Moses đã dẫn đầu đoàn người nô lệ Hebrew rời bỏ Ai Cập để đi về miền đất hứa Canaan, dẫn đến sự hình thành nên dân tộc Israel.
Ngoài Exodus ta còn thấy nhiều phim truyện hình thành theo Kinh Thánh như: Ten Commandments- Bible- Samson and Delilad- Noah- Moise- Jesus of Nazareth- The Passion of Christ- David Goliat... và sử thi dựa theo những tác phẩm nổi tiếng liên quan đến thời đại Chúa sống như:
Quo Vadis- Spartacus- Ben-Hur (chiếm kỷ lục 11 Oscar)
Sau hơn 3000 năm, vào giai đoạn khốc liệt nhất của lịch sử - Đệ nhị thế chiến 1939 - 1945, dân Do Thái đã thực hiện một cuộc hành trình còn khó khăn gấp bội để về miền đất hứa Palestine và quá trình lập quốc cho người Do Thái - Israel.
Leon Uris đã mô tả lại cuộc hành trình này qua tác phẩm Exodus.
Exodus là một tác phẩm trường thiên gồm 5 phần với 75 chương, mô tả sự cực khổ gian chuân của dân tộc Israel trên đường tìm Về Đất Hứa để gây dựng lại Tổ quốc thân yêu.
Exodus như là một sự ghi nhận về sự sáng lập của Nhà nước Israel thời hiện đại. Tác phẩm được xuất bản vào năm 1958, tựa đề truyện được dựa trên tên một con tàu mà vào năm 1947 đã thực thi xuyên suốt sứ mệnh lịch sử và vinh quang của dân tộc Do Thái: Exodus - Di dân về Miền Đất Hứa!
Vào năm 1956, Uris hoạt động như là một phóng viên phản chiến về cuộc chiến giữa khối Ả-rập và Israel. Hai năm sau khi xuất bản, bởi Doubleday, Exodus trở thành một hiện tượng xuất bản quốc tế, bestseller lớn nhất tại Hoa Kỳ kể từ tác phẩm "Gone with the Wind" (Cuốn theo chiều gió) của Margaret Mithcell.
Câu chuyện mở ra với nhân vật chính là Ari Ben Canaan, một cốt truyện nảy sinh từ kỳ tích vượt qua bao hy sinh, mất mát để chuyển vận những người tị nạn Do Thái tại một trại giam tên Síp (Cyprus) ở Anh Quốc về đến Palestine, Trung Đông.
Bài học lịch sử qua Exodus
Qua tác phẩm trường thiên nổi tiếng của Leon Uris cho chúng ta những bài học sau:
- Một dân tộc luôn biết nhận trách nhiệm để làm tròn công việc được trao phó.
- Không có cá nhân độc tài chuyên chế, mà do một nhóm người lãnh đạo tài năng.
- Không nghĩ đến lợi ích riêng tư, luôn hướng về tương lai cho thế hệ con cháu.
- Chịu học hỏi, tin tưởng người lãnh đạo hay chỉ huy.
- Dân tộc Israel đã kiên trì vượt mọi khó khăn gian khổ, hy sinh cả tính mạng trở về lập quốc.
- Một dân tộc rất tự hào viết trên ngôi mộ dòng chữ:
"Hy sinh cho Tổ quốc là điều tốt đẹp.
Tốt nhất là ta có một Tổ quốc để hy sinh."
Chính vì những điều đó mà dân tộc Do Thái- Israel đã đào tạo được nhiều nhân tài xuất chúng như:
- Gia tộc Ari Ben Canaan truyền đời cho con cháu dòng máu quả cảm và tâm hồn yêu dân nước.
- Ari Ben Canaan người lãnh đạo tài giỏi và có chí quyết tâm.
- Dov Landau tuổi trẻ hy sinh cao độ.
- Tinh thần yêu nước của lớp người trẻ trên tàu Exodus dù phải chết theo tàu.
- Những mối tình cao đẹp luôn hướng vọng về Tổ quốc.
...
Nổi bật là 2 nhân vật xuất chúng:
- Tướng Moshe Dayan, có biệt danh 'Độc nhãn tướng quân' vì bị thương 1 mắt trong chiến cuộc. Ông có tài chỉ huy, đã đánh thắng Liên quân A-Rập trong cuộc chiến 6 ngày (Six-Day-War)-Từng là Bộ trưởng Quốc phòng và Bộ Ngoại giao.
Năm 1966, ông đến Miền Nam VN với tư cách phóng viên và được hướng dẫn quan sát các căn cứ quân sự cùng Ấp chiến lược và tuyên bố Mỹ sẽ thất bại trong chiến tranh Việt Nam.
Ngoài tài chỉ huy quân sự, ông còn nhận xét sắc bén về thời cuộc với nhiều lời thuyết phục:
-Cuộc chiến Việt Nam là phòng thí nghiệm tuyệt vời nhất!
Người Mỹ chiến thắng tất cả trừ "Chiến tranh"
-Bà Golda Meir, được tặng danh hiệu 'Người Đàn Bà Thép' cũng như biệt danh của bà thủ tướng Anh Thatcher, vì tính khôn ngoan, cương trực, nhạy bén. Bà từng giữ chức: Đại sứ tại Liên sô, Bộ trưởng Lao động và Bộ Ngoại giao trước khi làm Thủ tướng.
Bà là người đã gây quĩ tái lập quốc gia nhiều nhất và tiếp xúc với nhiều nhân vật quyền thế đạo đời cho việc phục quốc Israel.
Từ nhỏ bà cùng gia đình sống tại Mỹ và theo học nhiều trường nổi tiếng, nhưng bà đã bỏ cuộc sống đầy đủ tại Hoa Kỳ, vội vã về nước để điều hành công vụ và vào sống trong Kibbutz như những người dân bình thường.
Năm 1974 tổ chức American Mothers vinh danh bà là World Mother.
Năm 1975 bà được trao tặng Israel Prize vì những cống hiến đặc biệt cho Đất nước.
Bà là 1 trong 24 người ký bản Tuyên Ngôn Độc Lập Israel ngày 14/5/1948.
Vào ngày này năm 1948, tại Tel Aviv, Chủ tịch Cục Sự vụ Do Thái (Jewish Agency) David Ben-Gurion tuyên bố thành lập Nhà nước Israel, nhà nước Do Thái đầu tiên trong 2.000 năm. Trong một buổi lễ tại Bảo tàng Nghệ thuật Tel Aviv, Ben-Gurion phát biểu "Chúng tôi qua đây tuyên bố thành lập nhà nước Do Thái ở Palestine, với tên gọi Israel", khiến đám đông tụ họp tại bảo tàng vỗ tay và òa khóc. Ben-Gurion trở thành thủ tướng đầu tiên của Israel.
Và từ ngày này, lá cờ Ngôi Sao David đã khuất bóng hàng ngàn năm lại phất
phới bay trên nền trời từ Hồng Hải đến Địa Trung Hải.
Kết thúc trường thiên lập quốc Exodus- Về Miền Đất Hứa, đại diện cho dòng tộc nổi danh Dov Landau mở đầu tiệc Mừng Lễ Phục Sinh:
"Tại sao đêm nay lại khác với tất cả các đêm khác trong năm ?
Đêm nay khác với tất cả các đêm trong năm, bởi vì đêm nay chúng ta ca tụng những giây phút quan trọng nhất trong lịch sử Dân tộc chúng ta - Đêm nay chúng ta mừng cho cuộc khởi hành chiến thắng từ nô lệ đến tự do của Đất nước chúng ta."
- Đây chính là bài học lịch sử quý giá cho Việt Nam và một số quốc gia sau 3000 năm dân tộc Israel (Do Thái) vẫn quyết tâm trở về xây đựng lại Đất Nước (Về Miền Đất Hứa)- Với di ngôn của Moise làm tâm nguyện 'Hãy để dân tộc tôi ra đi!'
- Ngàn năm vẫn giữ lời thề,
Dân tộc Do Thái tìm về Quê hương,
Trải bao khổ nhục đau thương,
Quyết tâm bền chí muôn phương quay về.
【Đinh Văn Tiến Hùng】
