NGUỒN:
Bị chỉ ngay mặt, người đàn ông nổi khùng quát to, "Ông tưởng ông ngon lắm sao? Ngon sao không làm trời làm đất trước mặt Thái Lan đi? Ngoài nghề thầy bói lường gạt thiên hạ bao nhiêu năm nay, ông còn làm được cái gì hay hơn nữa không?"...
Sáng sớm ngày thứ ba. Chen chúc khoang thuyền chật hẹp bảng số KG 0603 vật vờ hơn hai trăm mạng người bỏ đi. Đêm qua, mười hai giờ khuya, có người rớt tòm xuống biển. Tiếng hét thất thanh lóe sáng thật nhanh như tia chớp góc trời. Khi thuyền gỗ đánh một đường vòng quay lại, người bất hạnh biến mất. Thuyền đành lầm lũi bỏ đi.
Người đàn bà quấn khăn rằn ri thì thào nói người đàn ông rớt xuống biển mấy năm nay tính khí khật khùng cũng bởi cô vợ mang đứa con trai duy nhất bỏ đi vượt biên với người tình, trong khi ông bị giam trại cải tạo. Người đàn ông tóc nửa bạc nửa đen nói ông ấy đang đứng tiểu, chắc lỡ chân! Người đàn ông mặt xương xương thì thào...nửa đêm về sáng là giờ vong linh chết oan trên biển, đi đứng phải cẩn thận, ăn nói phải dè chừng!
Câu chuyện về người đàn ông chết trên biển khơi dậy một thoáng bàn cãi lao xao. Nhưng năm phút sau, tiếng người lắng đọng chìm sâu vào lòng khoang thuyền gỗ chật hẹp hôi nồng mùi người. Đêm đen yên lặng ngột ngại đợi chờ bình minh một ngày mới tinh khôi...
Thuyền gỗ vượt biên hai ngày rồi. Từ cửa Rạch Sỏi, Kiên Giang, thuyền chầm chậm vượt qua hải đăng nhô cao mũi đất. Đôi mắt long nhãn thuyền gỗ và cặp mắt nâu đậm hơn hai trăm mạng hồi hộp dõi nhìn đèn trắng quay tròn. Bình bịch! Bình bịch! Trống đập lồng ngực nghe rõ mồn một. Bình bịch! Bình bịch! Bình bịch!... Tiếng đập nổi vang trống trận, dồn dập màng nhĩ, thúc hối bỏ chạy.
Không hiểu nhờ trời hay chưa tới số, đèn trắng chụp hụt thuyền gỗ lần đầu! Thêm hai! Rồi ba... Tưởng thế là xong. Nhưng không, đèn quay thêm vòng nữa, lần này sát ngay đuôi. Nhịp tim thuyền gỗ thót lại! Thêm một vòng quay, năm, rồi sáu. Thuyền vượt biên nhẹ người ngoái cổ cao cao nhìn đèn hải đăng biến tan nhạt nhòe vào bầu trời đêm sương mù... Thuyền thở phào, khuôn mặt rạng rỡ vui tươi!
Tưởng thoát. Nhưng không, nửa tiếng sau vận xám bước chân xuống thuyền. Lần này tàu gỗ đâm thẳng cồn cát. Vướng cồn, tiếng máy bốn lốc đầu bạc rên khừ khự như người ốm dở, chân vịt khục khặc ho khan. Hơn trăm sinh mạng đàn ông nhảy ra, ngón chân bám ghì, bậm chặt đôi môi, cong vòng xương sống, tư tưởng hoặc chết hoặc sống cuồn cuộn nổi vồng bắp thịt! Thuyền gỗ nặng nề nhè nhẹ rùng mình, mặt nước thoáng xôn xao. Thêm một lần đẩy tới! Thuyền gỗ trượt mình vượt thoát cồn cát...
Đêm khuya đầu tiên cuộc hải trình buông rơi với đốm đèn le lói xa tít. Đốm sáng to dần, to dần. Thanh niên áo khoác jean xanh đậm, mũ nỉ xùm xụp trên đầu hy vọng,
— Chắc tàu vớt...
Tóc nửa bạc nửa đen càu nhàu,
— Vớt? Có mà vớt xác về nhà tù, cha nội. Giờ này chưa ra tới hải phận quốc tế mà đã ham...đòi vớt. Tàu đánh cá quốc doanh đó cha!
Mặt xương xương cự nự,
— Nói bậy nói bạ không à! Đừng quên đất có thổ thần, sông có hà bá!
Thanh niên mũ nỉ và đàn ông nửa bạc nửa đen nhìn nhau, không nói thêm chi. Thuyền hạ ga vặn nhỏ tiếng máy. Đợi chờ! Một tiếng đồng hồ trôi qua, đốm sáng mờ dần, mờ dần, sau cùng tan loãng vào trong thinh không. Thuyền thở phào, hy vọng vận áo xám thực sự bỏ đi.
Ngày thứ hai cuộc hải trình trôi qua trong bão tố và mạng người nửa đêm rớt xuống.
Hôm nay, thứ ba, thuyền tiến ngang Vịnh Thái Lan.
Sáng sớm nhưng trời bình minh tối thui bởi mây đen từng cục nổi cộm. Bão tố xịt mực đen kịt bầu trời. Mây đen ẩm thấp oằn cong trĩu nặng. Mưa trời bong bóng vỡ tan mảng da mốc trắng. Gió thổi quăn tít xơ xác sợi tóc màu đen. Giờ này ngột ngạt phủ chụp mảng tóc đen mốc khô. Bây giờ mệt mỏi ngập phủ khoang thuyền. Mệt! Khí trời dư thừa mà sao ngột ngạt buồng phổi!
Sang ngày thứ ba, hết rồi hồi hộp đứng tim khi vượt ngang qua mặt đèn hải đăng; mất rồi căng cứng nghẹt thở khi vướng cồn cát; xa rồi mắt căng tròn mắt khi bị đốm sáng săn đuổi. Giờ này im lìm. Tài công môi ngậm thuốc, mắt đăm chiêu dõi nhìn trời mây sóng nước. Trên trời, mây đen nặng nề đe dọa. Dưới biển, sóng nước nhấp nhổm dâng cao.
Từ dưới sàn thuyền nồng nặc mùi hôi chất thải và hơi người, Minh vuốt mặt, quờ quạng đứng bật lên như người bị điện cao thế giật. Giơ cao hai tay, nó hít sâu vào buồng ngực bầu không khí muối biển như muốn tẩy rửa hai lá phổi xám đen vì khói thuốc, vì hơi nồng khoang thuyền. Cúi xuống nó nhận ra thanh niên chung phòng khách sạn Mỹ Tho trong khi đợi xuống bến. Sau một ngày ngỡ ngàng xan lạ, cả hai rủ nhau ra quán café. Trời buổi tối tháng Mười Hai gió bấc thổi buồn thiu hồn mới lớn. Bên ly café, người thanh niên kể chuyện,
— Hồi đó, năm 76 tụi tớ thi đậu vào lớp Mười. Lớp hơn bốn mươi tên. Sau hai tuần khai giảng, cô bạn gái học chung từ hồi lớp Sáu đẹp như tranh bỏ mình chết trên biển...
Thanh niên giọng nhỏ lại, cần cổ nghẹn tiếng khóc,
— Bị cưỡng ép, cô gái lao mình xuống biển!
Khói thuốc quán café bay bay nhắc nhở một thời,
— Lớp Mười tiếp nối với thằng bạn giữa năm học bỏ trường đi Kinh Tế Mới. Tối tối nền đất mát lạnh trống trơn bốn vách ru ngủ thằng con trai nằm cuộn tròn kế bên bọ cạp và rắn hổ. Có thằng xung phong đi Thủy Lợi hy vọng cứu được bố học cải tạo. Bị rắn hổ cắn, thằng bạn Kinh Tế Mới sùi bọt, thân xác vùi nông đất hoang. Giờ mất mộ! Thằng bạn Thủy Lợi trở về một chân. Nó đào kinh, kiện tướng nông trường cuốc trúng đạn.
Thanh niên kể chuyện, âm thanh vang vọng tựa tiếng gọi hồn,
— Lớp Mười Một thuyền vượt biên cô giáo Lý Hóa bị tàu Thái Lan húc chìm.
Cũng lớp Mười Một, thầy dậy Triết vượt thoát tới Singapore sau một tháng lênh đênh. Thuyền thầy nhổ neo hơn một trăm người. Khi thuyền được vớt, mùi hôi xác chết bốc cao thấu trời xanh. Trời xanh lơ bỗng dưng tối sầm khi tàu dầu Hòa Lan ghé ngang nhìn xuống. Người ngoại quốc mắt xanh nhỏ lệ khóc thương làn da vàng giờ này thối đen. Cô bạn sống sót trong chuyến tàu nói mắt thầy Triết từ nâu đổi sang vàng đậm mầu nghệ bởi những miếng thịt đỏ tươi trên một khoang thuyền!
Tử Kỳ long lanh nước mắt, lắng nghe bản đàn cung thương Bá Nha,
— Hai năm liên tục lớp Mười và lớp Mười Một, lớp thay phiên để tang trắng, những vành khăn tang khóc bạn, khóc cô, khóc thầy,...và ngay cả khóc thương mình!!!
Cung thương bản đàn ai ca tiếp tục réo rắt những nốt cao gam thứ,
— Tháng Mười Hai năm 79, lớp Mười Hai, lệnh Tổng Động Viên mang lên bàn thờ bao nhiêu linh hồn con trai mới lớn; con trai thời ngồi chia xẻ một điếu thuốc bên vỉa hè café Sài Gòn; Sài Gòn mất tên, lạc loài, bơ vơ, và hờn giận, hờn giận làm người mắt nâu da vàng; thà là không sinh ra...
Nó nhìn bạn. Đôi mắt người bạn đỏ hoe hoe, long lanh phản chiếu ánh nến trơ trụi trên bàn cà phê... Thằng Minh tràn nước mắt... Cả hai không nói thêm chi. Mắt đỏ nhìn theo khói thuốc tựa nén nhang thơm tưởng niệm linh hồn tuổi trẻ Việt Nam bỏ mình thối rữa đất Chùa Tháp.
Bản đàn cung thương đổi dấu giáng (b) sang dấu thăng (#) khi Minh quàng cổ bạn, cả hai quay về khách sạn. Bạn nói,
— Sang đó, làm gì thì làm, tớ sẽ đi học tiếp.
Nó vỗ vai bạn, biểu đồng tình,
— Ừ! Sang tới Mỹ, tụi mình làm lại.
Tối hôm sau, xuống thuyền... Giờ này thằng Minh gặp lại người bạn...đang nằm dài, ngã quỵ. Màu xanh xam xám héo hắt khuôn mặt! Minh nắm cánh tay khẳng khiu lắc mạnh. Cặp mắt tròng vàng lờ đờ hé mở, liếc nhìn, rồi thật nhanh, nhắm lại.
— Ê, có cái tàu. Đó, đó, kia kià! Đó, thấy chưa?
Trong yên lặng, tiếng hét từ phòng máy nghe rõ mồn một,
— Ừ, đúng rồi, có tàu phía tay phải. Kia kià.
Nhiều người nhỏm dậy, nhận ra chấm đen chênh chếch phía tay phải. Từ phòng máy, thuyền đánh cá bật giọng chửi thề,
— Chết mẹ! Tàu Thái Lan!
— Sao biết tàu Thái?
— Cha nội, tàu Thái đó...
Tàu Thái? Ngay lập tức khoang thuyền chuyển hình thể. Phụ nữ bế xốc con nhỏ ấn sâu vào lòng. Đàn bà nắn tìm gấu quần viền áo. Thanh niên nhấp nhổm, đứng lên ngồi xuống. Con gái ngơ ngác nhìn nhau, mặt tái xanh. Có người chuyền tay vốc nhớt, trét mặt, bôi tay, xoa ngực, đắp cổ.
Mặc cho sóng biển dâng cao, thuyền tỵ nạn tăng ga, phóng bỏ chạy. Sóng biển vươn vai đứng dậy, cản lại thuyền. Gió trời chu môi thổi mạnh cầm chân thuyền gỗ. Sóng bạc đầu lao tới chận ngang. Sóng vươn mình cao ngất, sóng lao xuống cong cong đập thẳng vào thuyền. Thuyền hét to,
— Tát nước! Tát nước bà con ơi!
Thuyền vừa hét vừa bỏ chạy, chạy bay, chạy phóng, chạy không chạm đáy. Nước biển trắng xóa bị đầu thuyền chặt đôi. Ầm! Ầm! Thuyền chúi lên hụp xuống. Giông bão thổi toang rách nát tan thương. Mưa gió ồn ào tô đậm bất hạnh. Biển bao la nhuộm màu đen xám. Gió trời góp mây đen kịt dầy cộmg một khoảng không trung. Chớp sáng ngoằn ngoèo chạy ngang chạy dọc. Những tiếng sấm! Những cơn gió! Những cơn sóng! Tàu Thái Lan! Giờ này thiên nhiên rủ nhau quay cuồng, nhào lộn chung quanh con thuyền nhỏ bé.
Bên kia, tàu Thái phóng tới, điệu bộ cương quyết. Bên này, thuyền vượt biên bỏ chạy, tuyệt vọng! Bên kia con xứ Phật chùa vàng nhảy múa hét to. Bên này thuyền tị nạn tắt máy đầu hàng; nơi đầu mũi, con gái cuống cuồng bôi thêm dầu mỡ; giữa lòng thuyền, tiếng kinh trầm trầm ngân nga, vẫn là lời kinh cứu khổ cứu nạn.
Tàu Thái sáp lại. Thân thể đen bóng dầu mỡ phóng qua. Dao dài nhọn hoắc, súng ngắn khạc lửa. Tay dao tay súng, ngư phủ Xiêm La tóc dài quăn tít hằn học săm soi khuôn mặt lân bang. Hai phái tính được phân chia. Đàn ông, thanh niên tụ lại đầu mũi thuyền. Đàn bà, con gái, và con nít, xua về phòng máy. Ngư phủ Thái bước đến người đàn ông tóc điểm bạc, tay trái táng mạnh, tay phải giựt đứt sợi dây chuyền vàng. Ngư phủ quay sang thanh niên áo khoác jean xanh mũ nỉ. Tay nắm cổ áo jean, tay kia giáng mạnh. Mũ nỉ lùm xùm rớt xuống, cô gái Việt Nam hiện nguyên hình, tóc dài đen nhánh, nước da trắng xanh. Ngơ ngác nhìn quanh, cô gái mếu máo, ngồi sụp xuống, bưng mặt khóc. Nhìn thiếu nữ da vàng, ngư phủ xứ Thái phá cười to, cười hô hố. Tiếng cười mồi chài lôi kéo thêm nhiều ngư phủ khác. Một, rồi hai, và sau cùng bao nhiêu xứ chùa vàng cùng lao tới, hăm hở đói mồi!
Ngôn ngữ địa cầu trở nên câm đặc nhìn Thái Lan nắm áo, lôi chân Việt Nam trên một khoang thuyền!!!
Thuyền đánh cá nhắm mắt thở dài thầm thì hy vọng vào lời kinh cứu khổ cứu nạn!
Giờ này tuyệt vọng! Bây giờ thương khó!
Thời gian tích tắc, tích tắc! Tuyệt vọng, thương khó!
Hai tiếng đồng hồ trôi qua. Thuyền đánh cá Thái hân hoan bỏ đi để lại thuyền gỗ bấp bênh phận nghèo trên mặt địa cầu.
Bầu trời vẫn tối đen!
Người đàn ông trung niên mặt xương xương bất ngờ xuất hiện. Ông chỉ thẳng vào mặt người đàn ông tóc nửa bạc nửa đen,
— Tất cả là bởi vì thằng cha nội này nè. Mở miệng ra là nói tầm bậy tầm bạ không à!
Bị chỉ ngay mặt, người đàn ông tóc bạc nổi khùng quát to,
— Ông nội! Ông tưởng ông ngon lắm sao? Ngon sao không làm trời làm đất trước mặt Thái Lan đi? Ngoài nghề thầy bói lường gạt thiên hạ bao nhiêu năm nay, ông còn làm được cái gì hay hơn nữa không? Nói đi, nói cho mọi người cùng nghe...
Chỉ tay vào khoang thuyền đổ nát,
— Đó! Cứu đi! Ngon thì cứu đi...
Đôi mắt long nhãn thuyền vượt biên và đôi mắt nâu nâu trên một khoang thuyền ngán ngẩm nhìn hai người hung hăng đánh nhau cả trăm năm nay. Không hẹn cùng gặp, bao nhiêu đôi mắt đăm chiêu hướng lên nhìn vào bầu trời xám đen tìm kiếm, như đang cùng thắc mắc tự hỏi, "Bao giờ mặt trời sẽ lại buông rơi vàng bạc ngọc ngà long lanh sóng nước?".
【Nguyễn Trung Tây】
