NGUỒN:
Cuộc đời! Ơi cuộc đời! Càng ngày người ta càng văn minh ra, người ta càng biết cách làm khổ nhau nhiều hơn, làm cho nhau khóc nhiều hơn. Thời xưa, có người xuất gia thò ngón tay kéo ra từ vũng bùn hôi tanh chiếc guốc mộc cho người con gái đang đứng khóc bên vệ đường. Sau khi vị tăng viên tịch, thân thể được đưa lên giàn củi đốt. Lửa cháy mấy ngày rồi, vị cao tăng đã tan ra tro bụi, nhưng ngón tay ngày xưa nhặt chiếc guốc cho người con gái vẫn còn nguyên vẹn, không tiêu tan!
Chữ Ác
Tháng 10. Buổi sáng thu rét lạnh. Trời lạnh teo da teo thịt! Tâm bước vào lớp. Mười hai cặp mắt ngái ngủ ngước lên nhìn. Tâm mở lời,
— Chào người xuất gia trẻ tuổi. Kỳ trước mình học tới đâu rồi nhỉ?
Sinh viên chưa kịp trả lời, Tâm đã xuống giọng,
— Hôm nay có pop quiz. 10 phút nhé!
Giấy thi phát ra. Yên lặng, hoàn toàn yên lặng! Trong thinh lặng, những bộ mặt căng tràn nhựa sống bắt đầu biến dạng méo mó, những cái lưng thẳng băng tuổi hai mươi tự nhiên cong xuống. Trong thinh lặng, hơn ba mươi khuôn mặt căng thẳng, mắt trợn tròn nhìn tờ giấy thi. Trong thinh lặng, tự nhiên Tâm cảm thấy mình có máu ác; chết rồi, tự nhiên Tâm sợ, mai mốt chết, bị đày xuống Hỏa Ngục bởi ác! Ác quá! Tâm sợ mai mốt chán đời xuất gia, quyết định nhập gia, lấy vợ, vợ sinh con dị hình!
Thời xưa, mẹ của Mục Kiển Liên ác, làm bánh chay nhân thịt mời cao tăng. Chết đi, bà bị đày xuống địa ngục, ngồi trên bàn chông sắt, hai tay nâng cao, đầu đội vạc dầu nóng, cơm đưa vào miệng lửa cháy bùng!
Thời nay, sinh viên hồi hộp, đau tim với những bài pop quiz. Chết đi, Tâm bị đày xuống dưới đáy địa ngục, ngồi trên sách. Sách bị đốt cháy dâng cao lửa đỏ thiêu đốt Tâm. Lửa cháy mãi! Lửa không tàn! Thời nay, sinh viên bạc phơ tóc xanh vì những đêm chong đèn thức trắng, đỏ ké hai con mắt học và làm bài cho lớp của Tâm. Mai mốt chết đi, dưới đáy địa ngục Tâm phải giơ cao hai tay. Trên lòng bàn tay chồng chất bài thi pop quiz, bài thi dài năm mươi câu, bài văn nghị luận dày đặc tư liệu trích dẫn dài mười trang. Tất cả đang cháy. Giấy cháy đốt nóng hai lòng bàn tay Tâm. Lửa cháy, nhưng bài thi không tan thành tro. Lửa cháy mãi! Lửa cháy hoài! Lửa đốt bàn tay cầm phấn trắng, lửa thiêu bàn tay cầm viết mực đỏ, bàn tay một thời ở ác với sinh viên.
Ơi ác!
Thời xưa, trong khi đánh nhau với người Amalek nơi sa mạc, Moses giơ cao hai tay, người Do Thái thắng. Khi mệt mỏi, ông buông tay, giặc cỏ Amalek lấn tới giết dân du mục Do Thái không nương tay. Cuối cùng Aaron và Hur, mỗi người một bên, nâng cao hai tay đại lãnh tụ Moses. Trận chiến tàn. Phần thắng nghiêng về dân du mục.
Thời nay, Tâm bị đày xuống Hỏa Ngục bởi ác. Trong cõi đoạn trường Hỏa Ngục, Tâm chẳng được ông Aaron và ông Hur giúp đỡ, nâng cao hai tay, bởi hai người này lên thẳng Thiên Đàng rồi. Họ đâu có mặt nơi chứa rác rưởi Hỏa Ngục làm chi.
Thời xưa, ông phú hộ vô danh ở ác. Thấy ông ăn mày Lazarus nằm ngay cửa nhà, ông chơi...tình lờ. Chết đi, ông nội cà chớn máu lạnh bị đày xuống Hỏa Ngục. Nơi đáy địa ngục ông nhà giàu mở miệng xin một giọt nước nhúng đầu lưỡi, nhưng không ai cho!
Thời nay, Tâm ác với sinh viên. Chết đi, Tâm ngồi trên lửa, hai lòng bàn tay cũng đầy lửa. Mở miệng ra xin một giọt nước, chắc chẳng ai bố thí!
Tự nhiên Tâm thắc mắc trong cõi rác rưởi Hỏa Ngục, làm sao kiếm ra giọt nước mát lạnh dập tắt ngọn lửa bốc cao thiêu đốt Tâm?
Ơi ác!
Chữ Lác
Đời sống tại trường đại học vui, không sao, những lúc buồn tênh, máu lác nổi lên, Tâm muốn vô phòng, dọn dẹp đồ đạc, cởi áo xuất gia, về nhà lấy vợ, dụ vợ sinh mười hai đứa con, chẵn một tá, đủ quân số đội banh bóng chuyền. Con chơi, bố mẹ ngồi vỗ tay khen ngợi, "Ơ hay! Con tôi sao giỏi quá"!
Làm việc với sinh viên tại trường đại học, càng ngày càng hiểu thêm nhiều về chữ Lác, chủ nghiã Lác, "Lacism", Lác-ki-dzầm, của đời sống thiền viện. Mấy anh chàng sinh viên mới, chưa biết Tâm máu lác, thắc mắc,
— Cha ơi! Sao cha đi tu vậy cà?
Tâm trả lời nhỏ nhẹ,
— Cũng không biết. Có lúc thấy mình ngu ngu. "Trăm năm trong cõi người ta, chữ tu cùng với chữ...ngu một vần".
Người sinh viên mở tròn mắt kinh ngạc nghe người xuất gia sửa lời thơ đại văn hào Nguyễn Du.
Trong trường, nhiều việc, mệt, máu lác dâng cao có ngọn, tự dưng tự lành, Tâm kiếm chuyện sinh sự...
— Chào cha! Cha khỏe không?
Tâm vớ vẩn, dấm dẳng tựa chó cắn ma,
— Khỏe gì!
Người sinh viên phán một câu,
— Con chưa thấy ai du côn như cha!
Tâm trợn mắt nhìn,
— Sao lại nói như vậy?
Người sinh viên tố tới,
— Cha nhìn không giống đi tu chút nào...
Tâm chép miệng, than thở,
— Giời ạ! Như thế nào mới là giống?
Máu lác dâng cao, người xuất gia tâm sự,
— Biết không? Hôm nọ tới xứ lạ hoắc làm một ván lễ. Bữa đó ngủ quên, dậy trễ, không kịp mặc áo đen, đầu lại chải bốc kiểu dân găng-stơ, ma-phi-a. Bước vào phòng mặc áo, người tu hành thấy hai ba bà đạo đức đang to nhỏ thì thầm. Thấy nhân vật lạ mặt, một bà ngước nhìn. Chắc sáng đó, bà đạo đức chưa ăn sáng, bụng đói, muốn sinh sự! Thấy người xuất gia, bà cất giọng, "Xin lỗi... Có phải cố đạo hay không"? Sáng hôm đó, một buổi sáng âm u, tuyết ngập rèm cửa sổ, trời lạnh teo da teo thịt, người xuất gia dậy trễ, trễ luôn ly cà-phê sáng sớm. Vậy là máu lác dâng cao có ngọn. Bà đạo đức sinh sự, người xuất gia sự sinh, "Ủa? Bộ...nhìn không giống hay sao?"...
Ăn cơm tối xong, liếc mắt nhìn ngang dọc, chỉ thấy Mít ta trong phòng ăn rộng thêng thang, thầy trò rủ nhau ngồi xúm lại, tiếng Văn Lang rộn ràng pháo tết.
— Cha ơi, sao Dòng Ngôi Lời mình nổi tiếng lác vậy?
Tâm tào lao khú đế,
— À, chuyện là thế này. Bữa hôm đó, trên Thiên Đàng. Thánh Phêrô mới thức dậy. Mắt nhắm mắt mở ngài mở cửa Thiên Đàng. Ngay trước cửa, ngài thấy thầy Dòng Đồng Công. Con biết Dòng Đồng Công chứ gì, họ cũng truyền giáo như mình, truyền giáo chứ không phải truyền cái gì khác đâu... Thấy thầy dòng cổ áo đen, thánh Phêrô dấm dẳng hỏi, "Tu dòng nào"? Thầy Dòng Đồng Công nhỏ nhẹ trả lời, "Dạ! Con tu Dòng Đồng Công". Nghe thầy Dòng Đồng Công xưng danh, thánh Phêrô cúi xuống lật vài trang sách. Cuối cùng ngài nói, vẫn giọng nói dấm dẳng, "Thôi, vào đi"... Bất ngờ ngay lúc đó lại thêm một ông thầy dòng xuất hiện. Thánh Phêrô lại hỏi, "Tu dòng nào"? "Dạ, Dòng Ngôi Lời". Nghe tới ba chữ Dòng Ngôi Lời, thánh Phêrô đổi sắc. Ngài vui hẳn lên! Ngài gọi tất cả thiên thần trên Thiên Đàng chăng đèn, kết hoa, ca hát chào mừng thầy Dòng Ngôi Lời. Thấy sự tình như vậy, thầy Dòng Đồng Công quay lại cự nự, "Con nghĩ thánh Phêrô không công bằng"! Nghiêm sắc mặt, thánh Phêrô hỏi, "Sao lại nói như vậy"? "Thầy Dòng Ngôi Lời và con cùng đi tu như nhau. Tụi con cùng có ba lời khấn, khó nghèo, khiết tịnh, vâng lời như nhau. Khi con lên Thiên Đàng, thánh Phêrô không thèm chào đón. Còn ông thầy Dòng Ngôi Lời, thánh Phêrô gọi thiên thần chăng đèn, kết hoa, đốt hương". Thánh Phêrô chép miệng, "Con không hiểu chi hết. Dòng Đồng Công lên Thiên Đàng nhiều lắm! Còn cái Dòng Ngôi Lời này, lâu lắm mới được một ông"!...
Tâm chú thích,
— Hiểu chưa? Hiểu tại sao Dòng Ngôi Lời nổi tiếng lác chưa?
Tâm tào lao khú đế,
— Biết chữ viết tắt của Dòng Ngôi Lời không? Ba chữ thôi, SVD. SVD là Societas Verbi Divini tiếng La Tinh, có nghiã là Dòng (Societas) [của] Ngôi Lời (Verbi Divini).
Tâm lác-ki-dzầm,
— Đôi khi buồn buồn, ngồi viết thư cho bạn, sau tên cha, cha không viết ba chữ S.V.D. mà là L.A.C.
Sinh viên lắc đầu,
— Giời ạ! You're mát nặng!
Chữ Lác Vần Ác
Tháng 2. Trời mùa đông. Mấy ngày hôm nay, ấm lại. Nhiệt độ đang chỉ số -10 độ F bỗng bất ngờ thay đổi. Dấu âm (-) biến mất. 10, rồi 20, rồi 30 độ F. Trời ấm! Xuân ghé về thăm. Độ lác trong máu nhờ thế xuống thật thấp. Sáng nay mới trả lại bài thi năm mươi câu hỏi cho sinh viên lớp Cựu Ước. Ăn trưa xong, đang tính đóng cửa văn phòng, len lén kiếm chỗ ngủ trưa, người sinh viên bất ngờ xuất hiện ngay trước cửa,
— Điểm thi con thấp quá!!!
Óc Tâm nhảy múa ba dấu chấm hỏi,
—???
Tâm yên lặng nhìn, không nói gì, không muốn nói gì. Tâm nghĩ ngợi lung tung. Tâm muốn nói, "Điểm thi làm sao sửa được"!
Trong bầu không khí ngột ngạt, mắt người sinh viên bắt đầu đỏ hoe, bởi anh chàng biết người đang ngồi trước mặt nổi tiếng máu lác, lác nặng, "Trăm năm trong cõi người ta, Chữ tu cùng với chữ ngu một vần"! Nhưng ngay bây giờ người xuất gia biết mình có chọn lựa, "Trăm năm trong cõi người ta", không biết có nên tiếp tục gieo vần ác cho chữ lác nữa hay không?
Nếu chọn vần ác, người xuất gia sẽ nói, "Còn ba bài thi nữa, cố gắng học lấy điểm cao hơn". Nhưng Tâm ngừng lại bởi thấy những giọt nước mắt châu ngọc đang chuẩn bị rơi xuống!!!
Ơi ác!
Cuộc đời! Ơi cuộc đời! Càng ngày người ta càng văn minh ra, người ta càng biết cách làm khổ nhau nhiều hơn, làm cho nhau khóc nhiều hơn. Thời xưa, có người xuất gia thò ngón tay kéo ra từ vũng bùn hôi tanh chiếc guốc mộc cho người con gái đang đứng khóc bên vệ đường. Sau khi vị tăng viên tịch, thân thể được đưa lên giàn củi đốt. Lửa cháy mấy ngày rồi, vị cao tăng đã tan ra tro bụi, nhưng ngón tay ngày xưa nhặt chiếc guốc cho người con gái vẫn còn nguyên vẹn, không tiêu tan!
Có người nói tại vị cao tăng phạm sắc giới, ngón tay ngày xưa không tan được nữa.
Tâm không nghĩ như vậy! Ngón tay không cháy tan theo ngọn lửa bởi vì ngón tay đã hóa ra kim cương bất hoại! Không muốn biển nước mắt của nhân loại có thêm dịp ngập tràn, người xuất gia quyết định cúi nghiêng người xuống vũng bùn hôi tanh! Bởi Bồ Đề Tâm, vị cao tăng dám hủy hoại công lao của một đời tu hành để ngăn lại những giọt nước mắt nhân gian.
Cao tăng! Cao tăng! Đại Cao tăng!
Đại Tự Tại, Đại Giác Ngộ, Đại Từ Bi!
Tâm nghĩ câu chuyện của vị cao tăng không chấm dứt ở chỗ ngón tay. Phần kết của câu chuyện chắc bị ai đó cắt bỏ đi rồi. Phần kết,
Trong lúc người ta đang thì thào bàn tán về ngón tay còn sót lại trên đống tro tàn, từ trời cao, một chú chim bồ câu trắng toát bay sà xuống, mỏ hồng đào ngậm ngón tay bay thẳng về cõi Niết Bàn. Tới trước mặt Bụt Phật, chú bồ câu nhả ngón tay xuống lòng bàn tay của Ngài. Bụt Phật mở miệng cười. Ngài cất ngón tay kim cương lóng lánh vào trong người. Và vị cao tăng hóa thành Bụt,
Ông Bụt hiền hậu soi đường dẫn lối cho cô Tấm chân lấm tay bùn, ngồi nhặt đậu xanh đậu đen, khóc như mưa!
Tâm nhìn mắt người sinh viên, mắt đỏ hoe. Những giọt nước mắt châu ngọc này Tâm muốn để dành cho ngày sau. Hy vọng mai này dưới đáy địa ngục, trong khi xuất gia máu lác đang ngồi trên đống sách bị đốt cháy, hai tay giơ cao, trên lòng bàn tay lửa cháy bừng bừng, những giọt nước châu ngọc sinh viên sẽ nhỏ xuống, dập tắt bớt đi ngọn lửa thiêu đốt. Ông nhà giàu ở ác, xin một giọt nước làm nguội đầu lưỡi, không ai cho, bởi thời còn sống, ông không sợ. Không sợ, ông không thèm ngăn chận giọt nước mắt của hàng xóm Lazarus. Tâm ác với sinh viên, nhưng người xuất gia biết sợ. Sợ mai này nhập gia, sinh con dị hình; sợ bị đốt cháy như bà mẹ của Mục Kiển Liên; sợ mở miệng ra không ai ban phát cho giọt nước...
— Thôi, về nhà học bài. Tuần tới vào văn phòng làm lại bài thi...
Người xuất gia quyết định thôi, không gieo vần ác chữ lác.
【Nguyễn Trung Tây】
