NGUỒN:
"TÔI LÀ KẺ MÂU THUẪN" - GIẢI THƯỞNG VĂN CHƯƠNG CÔNG GIÁO PHÁP NĂM 2022
Thứ Tư ngày 4 tháng 5 vừa qua, tại Toà Thị chính quận 6, Paris, đã diễn ra buổi trao giải thường niên của Hiệp hội các Nhà văn Công giáo Pháp. Đây là giải thưởng được trao cho các Nhà văn Công giáo nói tiếng Pháp nói chung, có tác phẩm được xuất bản trong vòng một năm trước Lễ trao giải.
Người chiến thắng là ông Claude Pérez với cuốn sách ghi chép tiểu sử mang tên:
Paul Claudel. "Tôi là kẻ mâu thuẫn". Tiểu sử, được xuất bản trên Cerf vào năm 2021.
Cuốn sách được đánh giá như một sự kiện văn học tại Pháp.
1. Tác giả Claude Pérez
Claude Pérez sinh năm 1951, là một nhà văn, nhà phê bình văn học Pháp. Ông giảng dạy và nghiên cứu tại Đại học Aix – Marseille. Ông lấy bằng tiến sĩ về sáng tạo văn học nghệ thuật năm 2012.Công việc học thuật của ông tập trung đặc biệt vào thi hào Paul Claudel, nhà văn Jean Paulhan, về văn học Pháp đương đại, về lịch sử và nhân chủng học của trí tưởng tượng.
Ông là thành viên Hội đồng quản trị của Hiệp hội Paul-Claudel.
Các tác phẩm của ông:
Viết dưới tên: Claude PérezPetite suite turque, Fata Morgana, 2000
Amie la sorcière, Verdier, 2001
Conservateur des Dangalys, Verdier, 2004
L'Ombre double, Fata Morgana, 2007
Paul Claudel Je suis le contradictoire, biographie Editions du Cerf 2021
Viết dưới tên: Claude-Pierre Pérez
Correspondance Jean Paulhan-Roger Caillois, édition établie et annotée avec Odile Felgine, Gallimard, 1991.
Le Défini et l'inépuisable. Essai sur Connaissance de l'Est, de Paul Claudel, Les Belles Lettres, 1995.
Le Visible et l'invisible, Pour une archéologie de la poétique claudélienne, Les Belles Lettres, 1998.
Jean Paulhan: le clair et l'obscur, réunion des actes du colloque de Cerisy-la-Salle, Gallimard, 1999.
Paul Claudel, collection "Mentor", éditions Ellipses, 2000.
Paul Éluard et Jean Paulhan, Correspondance 1919-1944, Édition établie et annotée en collaboration avec O. Felgine, Éditions Claire Paulhan, 2003.
Les Infortunes de l'imagination, Presses Universitaires de Vincennes, 2010.
2. Tác phẩm: Tôi là kẻ mâu thuẫn, Tiểu sử Paul Claudel, 2021
Trong cuốn "Tiểu sử của Paul Claudel", Claude Pérez nói cho chúng ta những điều chưa biết về tác giả nổi tiếng này. Đặc biệt, chúng ta khám phá công việc ngoại giao quan trọng của ông tại các quốc gia mà ông đại diện cho Pháp như: Nhật Bản, Trung Quốc, Brazil, các nước châu Âu khác nhau và Hoa Kỳ. Nhờ những tài liệu lưu trữ chưa được công bố, Claude Pérez cung cấp thông tin về mối quan hệ ngoài hôn nhân của Paul Claudel với Rosalie. Claude kể cho chúng ta những người khác nhau Claudel gặp, đã truyền cảm hứng cho các nhân vật trong tác phẩm văn học của ông như thế nào. Cuốn tiểu sử này, được đặt tên một cách khéo léo, "Tôi là kẻ mâu thuẫn" – "Je suis le contracdictoire" dài 568 trang, cho thấy nhiều khuân mặt khác nhau của Paul Claudel: một nhà văn nhà thơ vĩ đại, một nhà ngoại giao, một người Công giáo phải đương đầu với những khó khăn khác nhau trong cả cuộc đời.Độc giả không biết về Claudel như những gì họ đã từng biết. Trong cuốn tiểu sử, tác giả kể cho chúng ta nghe những sự kiện lịch sử mà Claudel có vai trò quan trọng. Những câu chuyện đời tư ít người biết. Ông cho ta thấy những nỗ lực của mình để hoàn thành những vai trò khác nhau trong đời.
"Độc giả biết một huyền thoại, một tin đồn, nhưng họ không biết con người thật của Claudel". Câu chuyện ông gia nhập Đạo Công giáo. Chúng ta chỉ biết những câu chuyện do ông và những người khác tạo ra, hầu như không hơn những tiểu thuyết hoặc kịch bản được xây dựng từ các tài liệu lưu trữ. Về hoạt động nghệ thuật, đặc biệt những bộ phim truyền hình tuyệt vời mà ông là tác giả. Nhà văn thiên tài này đã trở thành một người viết được săn đón, người mà "viết, lại có nghĩa là không viết."
Về ngoại giao và chính trị, ai biết về hoạt động của ông với tư cách là người đứng đầu một mạng lưới gián điệp ở Copenhagen năm 1920? những can thiệp của ông với Roosevelt ủng hộ Blum vào năm 1936, sau đó ủng hộ hòa bình cho đến năm 1939? Ai biết rằng bài thơ gửi Pétain là tác phẩm của một người đàn ông đang bị cảnh sát Thành phố Vichy theo dõi tại nhà? Tướng De Gaulle đã gửi cho ông hai sứ giả vào năm 1942: ai đã nghe nói về điều đó?
Và có nhà văn nào khác vào năm 1941 dám lên án cuộc đàn áp bài Do Thái, kịch liệt chống Đức Quốc xã, ủng hộ chủ nghĩa Phục quốc Do Thái. Claudel đã viết trong lá thư của ông gửi cho Giáo sĩ trưởng hay trong "Ngày tận thế" của Saint John? "Con Người trên thập tự đã có người ở trên trời trả lời: Lamma sabachtani? –"Lạy Chúa, lạy Chúa, sao Ngài bỏ con? Nhưng Israel đau khổ mà không có một ai an ủi."
Paul Claudel, tiểu thuyết gia, nhà viết kịch và nhà thơ nhưng cũng là nhà ngoại giao, gia nhập Đạo Công giáo vào Lễ Giáng Sinh năm 1886. Tác giả giải mã những định kiến liên quan đến người đàn ông đôi khi được mô tả là người ủng hộ chế độ Vichy. Đặc biệt, nó thể hiện sự nghiệp chính trị của ông, vai trò là một điệp viên tình báo, sau đó là cam kết vì hòa bình trong thời kỳ giữa các cuộc chiến và cuối cùng là chống chủ nghĩa Đức Quốc xã của ông.
3. Bài bình luận trên tạp chí Công Giáo La Croix
Claude Pérez đưa ra một cuốn tiểu sử tập trung vào quỹ đạo nghề nghiệp, chính trị và cá nhân của Paul Claudel nhiều hơn là về đức tin và công việc.Khi xem số sách viết về Paul Claudel (1868-1955), bạn không thể không nhận ra câu mở đầu trên bìa sau của cuốn sách này đã được phóng đại: "Chúng ta không biết Claudel"! Câu này được tác giả, giáo sư đại học danh dự, người đã cống hiến không dưới ba cuốn sách cho nhà văn lớn của thế kỷ trước Paul Claudel, phát triển và làm sáng tỏ thêm trong lời tựa.
Nếu những khía cạnh nhất định (công việc hoặc mối quan hệ của ông ấy với em gái) được biết đến nhiều hơn những khía cạnh khác (đức tin của hoặc sự nghiệp ngoại giao), thì Claudel nhanh chóng được biến thành một tượng đài. Claude Pérez nói: "Hậu thế đã biến người đàn ông này thành một hồn ma. Họ đã biến anh ta, giống như phần còn lại của em gái Camille, một nhân vật biểu tượng. Cô đã khiến cả hai mang chiều hướng của các biểu tượng: cho sự bất hạnh của phụ nữ vì tình yêu; và đối với Nhà văn Công giáo vĩ đại khác đang tắm trong ánh nắng Phục sinh: "thắt lưng buộc bụng", "thánh linh trong két sắt", "vua của những người cho thuê nhà Ubu". Chưa đến lúc - ngay cả khi người ta phải đi ngược lại với đặc điểm của nhân vật mà anh ta cũng là người đầu tiên đã công nhận - để loại bỏ biểu tượng, bóng ma Claudel."
Từ Praha đến Rio, từ Tokyo đến Brussels
Người viết tiểu sử kể chi tiết về mối quan hệ phức tạp và đầy biến động giữa nhà văn và Rosalie Scibor-Rylska, vợ Vetch sau đó là Lintner, người mà ông có một cô con gái. Cuốn sách cũng đánh giá nhiều vị trí của Claudel với tư cách là một nhà ngoại giao: phó lãnh sự hoặc lãnh sự tại Hoa Kỳ, Trung Quốc, Praha, Frankfurt và Hamburg, bộ trưởng đặc mệnh toàn quyền ở Rio de Janeiro và Copenhagen trước khi hoàn thành xuất sắc ba lần với tư cách đại sứ. (Ở Tokyo, Washington và Bruxelles). Vai trò của ông đôi khi rất quan trọng, đặc biệt là trong cuộc đàm phán về kế hoạch Briand-Kellogg nổi tiếng năm 1928 hoặc ở Hoa Kỳ từ năm 1927 đến năm 1933, nơi ông nói, "không có sứ mệnh nào đòi hỏi nhiều trí thông minh, sự chú tâm, năng lượng của ông hơn thế". Cuốn sách này cũng chép lại trong phần phụ lục một số bức thư mà ông đã viết trực tiếp cho Tổng thống Roosevelt Mỹ ngay sau khi ông ra đi.Một mặt tác giả cho thấy Claudel đã trở thành một tượng đài của văn hóa Pháp trong những Năm Tháng điên rồ, ngay khi còn sống như thế, đặc biệt là với kịch nghệ của ông ("Tác giả vĩ đại được tạc tượng trong suốt cuộc đời của ông (...), một giáo chủ đã cắt ngang cái thiện và cái ác "). Người viết tiểu sử xem xét lương tâm chính trị của Claudel, đặc biệt là nhận thức của ông về người Do Thái qua nhiều thập kỷ từ những năm 1920, đã trở thành một người theo chủ nghĩa phò-Semite thường không được công chúng biết đến.
Người đọc sẽ nhận thấy, thậm chí tiếc nuối, rằng chiều kích tâm linh phần nào bị gạt sang một bên, tiểu sử được ghi chép đầy đủ này chỉ dành một vị trí rất nhỏ cho việc gia nhập đạo nổi tiếng của nhà văn tại nhà thờ Đức Bà Paris trong lễ Giáng sinh năm 1886. Tác giả đề cập đến cuộc cải đạo này, như một quyết định riêng tư của nhà văn, trong bối cảnh gia đình, xã hội được nghiên cứu kỹ lưỡng, nhưng bỏ qua tác động của ân sủng.
Tương tự, khía cạnh phân tích văn học cũng vắng bóng trong cuốn sách, tác giả không tập trung vào các vở kịch và tác phẩm của nhà văn. Chắc hẳn, Claude Pérez, thành viên Ban Giám đốc của Hiệp hội Paul Claudel, đã đánh giá rằng những khía cạnh cuộc đời Viện sĩ đã được đề cập nhiều trong các cuốn tiểu sử hoặc sách chuyên khảo trước đây.
【Sophie Vu tổng hợp
Lourdes, tháng 05.2022】
