“…Họ sẽ đúc gươm đao thành cuốc thành cày, rèn giáo mác nên liềm nên hái. Dân này nước nọ sẽ không còn vung kiếm đánh nhau và thiên hạ thôi học nghề chinh chiến.” (Tc. Is.2: 2-5)
* Đêm đông:
Đêm đông sương tuyết Be-lem,
Đồng hoang thôn xóm nghèo hèn bơ vơ,
Không gian chìm đắm trong mơ,
Tỏa lan diễm phúc đón chờ hồng ân.
* Hài Nhi:
Hài Nhi sinh xuống gian trần,
Không manh áo mỏng che thân cơ hàn,
Chúa Trời bỏ chốn cao sang,
Xuống nơi máng cỏ trong hang chiên lừa.
* Song Thân:
Giu-se Thân phụ của Người,
Lặng yên tuân phục một đời Bõ Nuôi.
Ma-ri-a Mẹ Chúa Trời,
Nhìn Con suy gẫm một lời Xin vâng.
* Thiên Thần
Không trung vang dậy tiếng ca,
Thiên Thần loan báo gần xa tin mừng,
Dậy mau hỡi các mục đồng,
Cứu Tinh nhân loại đợi trông đến rồi.
* Chiên lừa:
Hãy nhìn gia súc gần đây,
Vây quanh máng cỏ một bày lừa chiên,
Thở hơi cho Chúa ngủ yên,
Âm thầm nhỏ bé nơi miền đồng hoang.
* Mục Đồng:
Mục đồng trỗi dậy bảo nhau,
Tìm đến hang đá qùi chầu Hài Nhi,
Tâm hồn đơn thật nghĩ suy,
Bài học nghèo khó khắc ghi trong lòng.
* Ba Vua:
Ba Vua xa tận phương Đông,
Nhìn ngôi sao lạ trên không sáng ngời,
Hành trình ngàn dặm đến nơi,
Nhũ hương, mộc dược, vàng thời tiến dâng.
* Nhân trần:
Đất trời mở rộng đêm nay,
Nhân loại chờ đón phút giây ngàn đời.
“Vinh danh Thiên Chúa trên trời,
Bình an dưới thế cho người thiện tâm.
Chỉ còn ít ngày nữa là mùa Giáng Sinh, một trong những ngày lễ hội mang tính tôn giáo lớn nhất hành tinh sắp sửa về. Và trong chương trình âm nhạc kỳ này, chúng tôi xin được cùng quí vị một lần nữa điểm lại sự ra đời của những ca khúc Giáng Sinh bất hủ tiêu biểu.
* Silent Night
Silent Night, đây được xem là một trong những thánh ca lâu đời nhất, do một cha xứ người Áo viết năm 1817. Xác định sự ra đời của ca khúc này là cả một sự tranh cãi kéo dài… mãi cho đến năm 1995, khi người ta tìm được bản chép tay của bài nhạc thì tác giả mới chính thức được công nhận, đó là linh mục nghèo mang tên Joseph Morh với phần soạn nhạc của một thầy giáo trường làng Franz Gruber.
Hơn 40 năm sau đó, 1895 ca khúc này được linh mục John Young dịch sang tiếng Anh và bài hát nhanh chóng đến với công chúng, nhất là trong kỳ Đệ Nhất Thế Chiến, quân đội của cả 2 bờ chiến tuyến Anh và Đức đều có thể hát được theo 2 ngôn ngữ riêng.
Người ta nói rằng, những giai điệu thiêng liêng, trong trẻo ngân vang như tiếng thở đêm đã phần nào xoa dịu nỗi đau thể xác của binh lính khi đó… Giờ đây, gần 200 năm sau, Silent Night đã được dịch ra hơn 140 thứ tiếng và bản gốc đã được tổ chức UNESCO công nhận là kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể nhân loại vào năm 2011.
* The First Noel
Cùng với Silent Night, bản The First Noel cũng thường được vang lên báo hiệu mùa Giáng Sinh đã về. Các nguồn tài liệu nói về sự ra đời bài hát này rất khác nhau, có nơi nói rằng bài hát này ra đời ở Pháp bởi có chữ Noel, nhưng có tài liệu khác lại cho rằng bài hát bắt nguồn từ xứ Cornwall của nước Anh.
Có thể nói The First Noel là một trong những bản nhạc Giáng Sinh ra đời sớm nhất, nó xuất hiện từ thế kỷ 16, thế nhưng đến nay nó không hề bị quên lãng. Bài hát ca ngợi sự tinh túy của lễ Giáng Sinh, là hồi chuông hân hoan loan báo tin vui ngày Chúa giáng trần, ca khúc mang chất dân ca… Lúc đâu người ta cho rằng bài hát có tên The First O Well hay The First Nowell, bài hát gần đây được trình bày thành công qua tiếng hát của nhóm Celtic Woman của Ireland.
* O Holy night
Cùng với chất nhạc nhẹ nhàng, ngân vang rung lên hòa nhịp với tiếng chuông ngân đổ dồn đêm Giáng Sinh, người ta không thể không nhắc tới O Holy Night.
Ca khúc này khởi nguồn từ nước Pháp, theo lời yêu cầu của một linh mục không tên tuổi, do một thi sĩ viết và một người Do Thái phổ nhạc… lần đầu tiên ca khúc được cất lên là vào năm 1847, đây là một trong những bản thánh ca được thu âm và trình diễn nhiều nhất trong lịch sử âm nhạc với hàng trăm triệu đĩa hát do nhiều tên tuổi lẫy lừng trình bày.
Một trong những người đã trình bày rất thành công là Celine Dion, cô đã đáp ứng được độ khó và yêu cầu khắt khe về âm nhạc, nhạc cảm để đưa O Holy Night – Đêm Thánh Vô Cùng trở thành một dấu son trong sự nghiệp biểu diễn.
* Jingle Bells
Khác với chất nhạc thánh ca trầm buồn, nhiều bản nhạc viết về Giáng Sinh nổi tiếng khác lại mang không khí vui tươi của lễ hội lớn nhất hành tinh. Trong số những bài hát vui nhộn này, Jingle Bells – Tiếng Chuông Ngân không thể bỏ qua.
Jingle Bells do nhạc sĩ James Lord Pierpont sáng tác năm 1857, rất nhiều bản cover với nhiều thể loại khác nhau đã xuất hiện như jazz, rock, pop… nhưng rõ ràng giai điệu nguyên thủy vui tươi vang ngân của tiếng chuông, thúc giục người người hãy hòa mình vào thiên nhiên, trời đất đón một mùa giáng sinh an lành vẫn được yêu mến hơn cả. Trong Jingle Bells người ta thấy được trọn vẹn bức tranh của ngày lễ Giáng Sinh với ông già Noel cưỡi xe tuần lộc, màu trắng của tuyết, màu xanh của thông, màu đỏ của ông già Noel và hơn hết là tiếng chuông ngân vang đổ dồn từ những giáo đường.
* Joy to the World
Cùng để ngợi ca Chúa hài đồng, Joy To The World – Phước Cho Nhân Loại cũng là một trong những ca khúc Giáng Sinh nổi tiếng khác mà được rất nhiều người mến mộ. Nội dung bài hát là thông điệp chuyển tải niềm vui và tinh yêu thế chỗ cho những tội lỗi và đau buồn.
Dựa trên ý tưởng từ Kinh Thánh, lời của ca khúc do Issac Watts viết nên và phần âm nhạc được Lowell Mason đưa vào. Người ta nói rằng bài hát lần đầu được thu âm là năm 1954 và đĩa ghi âm nổi tiếng của Joy To The World là bản hòa tấu dưới sự điều khiểnn của Percy Faith và đến hôm nay thì Joy To The World vẫn luôn thuộc top đứng đầu trong những bảng xếp hạng về nhạc Giáng Sinh hay nhất.
* Giáng Sinh và những điều thú vị
Vào cuối tháng 12 hằng năm, không chỉ người Công giáo, mà ngày nay mọi người yêu thích lễ Giáng sinh đều mừng lễ theo phương cách của mình. Các nhà thương mại đua nhau sản xuất thiệp Giáng sinh muôn kiểu, rồi đủ loại đồ trang trí như hang đá, máng cỏ, thiên thần, chuông, dây kim tuyến... Ôi thiên hình vạn trạng, chỉ nhìn thôi đã là háo hức!
Các nhạc sĩ thì sáng tác các ca khúc mừng Chúa Hài đồng trong muôn điệu du dương. Các băng, đĩa, CD, DVD về Giáng sinh bày bán khắp các nơi, tiệm nào cũng mở nhạc Noel thật lớn. Ôi chỉ nghe thôi đã là náo nức!
Thế thì bạn có biết hết những điều thú vị về ngày lễ này hay chưa? Mời xem nhé!
1. Hang đá và máng cỏ đầu tiên:
Máng cỏ thật nơi Chúa Hài đồng được sinh ra năm xưa
hiện nay được giữ trong đại thánh đường Đức Bà Cả ở Rome.
Thánh Phanxicô Assisi được coi như người đầu tiên có sáng kiến làm hang đá, máng cỏ để nhớ lại sự khó nghèo của Chúa Cứu thế, vào năm 1223 tại Greccio nước Ý. Ngài mượn một hang đá trên sườn núi, rồi nhờ người dùng bó lửa thật để thổi hơi ấm cho Chúa Hài nhi. Giữa đêm, hàng ngàn người cầm đuốc tiến lên hang đá dự lễ nửa đêm mừng Chúa Giáng sinh.
2. Bài hát “Hang Belem”:
Năm 1945, nhạc sĩ Hải Linh đã sáng tác ra bài “Hang Belem” để mừng Chúa sinh ra đời trong mùa đông lạnh. Bài ca này đã trở nên phổ biến trong khắp các xứ đạo Công giáo Việt nam. Vào dịp lễ Giáng sinh, người ta nghĩ ngay đến bài hát này và dễ dàng cất lên lời:
“Đêm đông lạnh lẽo Chúa sinh ra đời, Chúa sinh ra đời nằm trong hang đá nơi máng lừa. Trong hang Belem ánh sáng tỏa lan tưng bừng, nghe trên không trung tiếng hát thiên thần vang lừng....
3. Nhà thờ Giáng sinh cổ xưa nhất:
Ở tại Belem, là nhà thờ cổ nhất nơi Đất Thánh, dài 170 bước, rộng 80 bước, xây phủ hang đá. Du khách chỉ còn thấy ngôi sao trên nền đất, ghi dấu nơi Chúa sinh ra khi xưa, chung quanh là đèn treo lủng lẳng theo kiểu trưng bày của đạo Chính thống...
Ngôi sao đánh dấu nơi Chúa chào đời khi xưa
4. Ký hiệu X’MAS:
Từ viết tắt này có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp. Trong tiếng Hy Lạp Xristos có nghĩa là Chúa Jesus. Cho đến thế kỷ thứ XVI, những người châu Âu bắt đầu dùng chữ cái đầu tiên của tên Đức Chúa là “X” để viết tắt cho từ Christ trong Christmas.
5. Thiệp Giáng Sinh:
Vào thời cổ Ai Cập và La Mã, người ta có thói quen gửi lời chúc mừng đầu năm khắc trên những mảnh gỗ. Đến năm 1843, tại Anh quốc, Sir Henry Cole, một doanh nhân, vì quá bận bịu trong công việc làm ăn không thể viết thư được nhân mùa Giáng Sinh nên đã nhờ Horsley – 1 họa sỹ ở London, thiết kế 1 tấm thiệp thật đẹp để tặng bạn bè. Vào Noel năm đó, Horsley trình làng tấm thiệp đầu tiên trên thế giới và sau đó nó đã in ra 1000 bản bán với giá một “shilling”.
Và sau này thiệp Giáng sinh đã trở thành một trào lưu lan tỏa trên toàn thế giới.
6. Ông già Noel chắc chắn phải là nam giới?
Ở Ý, “ông già Noel” thực ra lại là phụ nữ. Đó là phù thủy La Befana, chuyên cưỡi chổi đi phát quà cho trẻ em vào dịp năm mới.
7. Chỉ tuần lộc cái mới được kéo xe cho ông già Noel?
Tuần lộc đực rụng gạc vào mùa đông – thời điểm Giáng sinh tới. Vì vậy, đoàn tuần lộc của ông già Noel toàn là “mỹ nữ”.
8. Ngoài tuần lộc, ông già Noel còn có nhiều phương tiện di chuyển khác?
Ông già Noel ở Ý (La Befana) cưỡi chổi đi phát quà như phù thủy, trong khi ông già tuyết ở Nga (Ded Moroz) đi xe ngựa kéo Troika…
9. Ông già Noel là người “độc thân vui tính”?
Ông già Noel có vợ. Đó là “bà Noel”, xuất hiện lần đầu trong truyện “Truyền thuyết Giáng sinh” năm 1984 của James Rees.
10. Trẻ em hư không được ông già Noel tặng quà?
Theo truyền thuyết ở Đông Âu, trẻ hư được ông già tuyết tặng cho khoai tây thối.
11. Muốn trở thành ông già Noel “xịn” phải được đào tạo bài bản?
Có rất nhiều trường Đại học Santa Claus trên thế giới với chứng chỉ “Ông già Noel” được công nhận toàn cầu. Trường cổ nhất là Charles W. Howard Santa Claus School ra đời năm 1937.
12. Từ trước tới nay, ông già Noel mặc quần áo đỏ?
Trước năm 1931, hình ảnh ông già Noel gắn liền với màu xanh lá cây hay màu hoa cà. Ông chỉ chuyển sang mặc màu đỏ sau khi xuất hiện trong một quảng cáo nước ngọt nổi tiếng.
13. Ông già Noel là người ăn chay?
Ông già Noel rất thích ăn uống. Một trong những món ăn khoái khẩu trong truyền thuyết ở Anh của ông là thịt bằm.
14. Noel là thời điểm các cặp tình nhân sợ nhất?
Thống kê của Facebook cho thấy, 2 tuần trước Giáng sinh là thời điểm xảy ra nhiều vụ chia tay nhất năm.
15. Ở Nhật, “bánh Giáng Sinh” là đồ ăn phổ biến vào dịp Noel?
Ở Nhật, “bánh Giáng Sinh” không phải đồ ăn mà là từ chỉ những phụ nữ 28 tuổi song vẫn “ống chề”.
* Và còn nhiều những điều thú vị khác nữa:
- Ngôi sao mang ý nghĩa gì trong ngày Giáng sinh?
- Bạn biết gì về Vòng lá mùa vọng?
- 4 cây nến nói lên điều gì? Sao lại có một cây màu hồng?
- Loại cây nào được dùng trang hoàng vào dịp Giáng sinh?
- Vì sao “Cây kẹo gậy” được bán vào dịp lễ này? Các sọc trên kẹo gậy có ý nghĩa gì?
- Lý do ông Noel bỏ quà vào chiếc vớ bên lò sưởi?
(*) Ghi chú: Bài thơ ‘Liên khúc Giáng Sinh’ mở đầu đã được Ns TRẦN VĂN HUYẾN phổ nhạc.
Đinh văn Tiến Hùng
