Sự Thật giật mình!
Chân dung PHÙ THỦY Châu Phi
Trong khóa học Nghịch giao Văn hóa và Phong tục tập quán, tôi được nghe nói đến hiện trạng phù thủy và bùa ma phép thuật ở Châu Phi nói chung và Ghana nói riêng. Nhưng tôi chưa hề nghĩ tôi sẽ có cơ hội gặp một trong số họ. Tôi tưởng nghĩ phần lớn chỉ là tin đồn, rồi người đời thổi phòng lên cho có chuyện để buôn cho đỡ buồn mồm.
Rồi khóa học cũng qua với bao ngổn ngang của một mớ kiến thức, hay nói đúng ra là tập hợp hỗn độn những thông tin thiếu tính logic và chưa được suy tư gạn lọc hay kiểm chứng. Phía trước là cả một thế giới sự thật để các nhà truyền giáo trẻ chúng tôi khám phá và trải nghiệm.
Sự thật giật mình! Nhận bài sai ra xứ chưa được hai ngày, tôi được biết trong giáo xứ tôi có hơn 50 ‘mụ’ Phù Thủy! Thực ra không phải tất cả là người trong xứ tôi, lại càng không phải là giáo dân của tôi. Nhưng từ hôm nay họ là ‘vợ’ tôi và chúng tôi hứa sẽ chăm sóc nhau!
Chiều nay, lần đầu tiên tôi đến thăm các mụ Phù Thủy. Xơ Mônica, anh Samson và tôi bước vào ‘nhà’ và đi chào từng người theo văn hóa bản địa. Và đây là vài cuộc hội thoại điển hình giữa tôi và họ.
Hội thoại 1:
- Chào bà! Bà khỏe không?
- Chào ông! Vợ ông khỏe không?
- ‘Tui’ đâu có vợ
- Vậy ai nấu ăn cho, rồi giặt giũ, ngủ chung nữa?
- À, ờ, à …
Hội thoại 2:
- Chào bà. Nhà khỏe cả không?
- Chào ông! Bà nhà khỏe chứ?
- Tui không có bà nào ở nhà cả
- Đưa tui về, tui nấu cho ông ăn
- À, ờ, à …
Hội thoại 3 (chung trước lúc cầu nguyện):
· Tui muốn qua đây ở luôn, có ai chịu nấu cho tui ăn không?
· Ông chọn người ông tin tưởng đi!
· Tui tin tưởng tất cả các bà
· Vậy thì tất cả chúng tôi sẵn sàng phục vụ ông
· Rùi tui sẽ thành con heo mất hahaha!
Có vài chi tiết trong các cuộc hội thoại cần phải được hiểu theo ngôn ngữ biểu tượng. Thứ nhất, nếu người phụ nữ nói ‘tôi sẽ nấu cơm cho ông’, nghĩa là ‘tôi muốn làm vợ ông’. Thứ hai, họ nói ‘ông cứ chọn người ông tin tưởng đi” là vì tất cả họ bị coi là Phù Thủy, chuyên dùng bùa chú, phép thuật để hại người. Họ không được một ai tin tưởng, ngay cả người nhà.
Sự thể là những bà già vì có vài hành động khác thường hoặc bị người làng hay người nhà ghét bỏ đều bị coi là Phù Thủy. Và mỗi khi bị coi là Phù Thủy họ liền bị đuổi ra khỏi nhà và làng quê của họ. Nhiều người sống lang thang vất vưỡng, đói khát không cửa không nhà và đất đai.
Ngày kia, một trong những tổ chức Phi chính phủ (NGOs) giúp đỡ dựng cho họ hai căn nhà với 6 phòng để họ có chỗ trú thân. Tiếng lành đồn xa. Con số cứ thế tăng dần, nay đã hơn 50. Họ đến từ nhiều làng khác nhau. Khi hai căn nhà ban đầu đã đầy người. Mỗi khi có người mới tới, họ tự dùng đất đắp cho người này một ngôn nhà theo kiểu truyền thống tròn như cột rơm. Một người một ‘nhà’ rồi ăn ở sinh hoạt trong đó.
Làng Phù Thủy rất gần với nhà xứ chúng tôi, do đó, các xơ và chúng tôi thường đến để giúp họ lần chuỗi. Trong xứ có anh Samson hay đến ‘dạy’ giáo lý. Tuy nhiên, sau một thời gian dài, họ vẫn chưa tự lần hạt được. Mỗi lần lần hạt, một người phải đọc trước vài chữ rồi họ lặp lại, rồi lại tiếp tục vài chữ khác cho họ theo. Hầu hết họ có tràng chuỗi nhưng có lẽ không ai biết lần từ 1 đến 10.
Hôm nay tôi báo cho họ một tin mừng trọng đại! 13 tháng 9 năm 2015, cách nay đúng một tháng, Benedit Daswa, một người đàn ông có vợ và 8 đứa con, được chính thức công bố là thánh tử đạo đầu tiên của Nam Phi. Trường hợp tử đạo của ngài thật đặc biệt! Ngài là một giáo lý viên nhiệt thành chóng lại tư tưởng bùa chú phù thủy và bị đánh cho đến chết vì lý tưởng này.
Thoạt tiên, tôi nghĩ họ sẽ rất đỗi vui mừng đón nhận tin này và sẵn sàng nhận ngài làm quan thầy bầu cử trước mặt Chúa. Nhưng than ôi, họ mơ hồ chẳng hiểu ‘thánh’ là gì. Có lẽ có người sẽ hiểu thánh theo kiểu ‘thánh tướng’ và bị đánh chết như vậy là điềm gỡ. Rồi ai ngây ngô chóng lại tư tưởng phù thủy bùa chú cũng sẽ bị người đời báo ứng như thế.
Lý luận như thế vì rất nhiều người bị coi là Phù Thủy cũng tin rằng mình là Phù Thủy thật và an phận với số mệnh đó.
Nói nghe có vẻ không có tia hy vọng nào, nhưng không hẳn thế. Tôi nhận thấy, một số họ biết đùa giỡn với chúng tôi. Có thích múa, hát, nhảy và có người nhảy rất điệu và hát rất hay. Ngoài ra, nhu cầu tôn giáo luôn hiện hữu. Khi nhắc đến Chúa và thế giới bên kia, có nhiều người cũng gật gù.
 |
| Bà là xếp / vua của các Phù Thủy ở đây |
Hy vọng với lời cầu nguyện của nhiều người và nỗ lực cố gắng khiêm tốn của chúng tôi, một ngày kia các bà vợ của tôi sẽ thấm nhuần tình Chúa qua tình người. Amen.
Lm Loan Hoang, SVD
http://petloan.blogspot.com/2015/10/su-that-giat-minh.html
