(Mã số 18-062)
Mắt nhòa nhòa, cô vén mái tóc bên bết sẫm màu vàng vàng rồi nhìn vào một lùm cây. Cây hoa nhài sau hè, bông hoa màu trắng vương hương thơm ngai ngái sống mũi. Cô bỗng cười, một điệu cười nhạt kém duyên khiến vạn vật tò mò về cô gái nhỏ bé ngồi bên hiên nhà. Bởi ai em tới đây, bởi đâu em xinh đẹp với những nét buồn khôn tả, vì sao em cười khó chịu đến khó hiểu. Tiếng chuông nhà thờ vang một tiếng rồi cứ thế tiếp diễn cho đến im lìm cũng chẳng khiến cô giật mình. Cô đưa tay quệt giọt nước mắt còn chưa kịp lăn xuống cổ và đi vào nhà. Căn nhà cấp bốn gạch ngói đã cũ màu thời gian, bức tường với những miếng vôi vữa nứt rã cũng đủ thấy tư gia không khá giả gì.
- Con tới nhà thờ rồi về sớm nấu ăn tối còn đi lễ. Hôm nay Cha xứ đến họ mình làm phúc mà nhà ta cũng không có gì để biếu Cha.
Bà mẹ chồng vừa rót nước chè trong ấm tích ra cốc vừa thở dài nói vọng vào trong buồng. Tiếng thở dài của bà kéo cho không khí buổi chiều ảm đạm hơn.
Rít một điếu thuốc lào, ông bố chồng nhè nhè cất giọng:
- Có ổ gà mới đẻ, lấy vài chục quả rồi đem biếu cụ.
- Tôi định để đó cho nó nở thành đàn rồi nuôi.- Bà đặt chiếc cốc xuống bàn và nói.
Nhưng ông lại hằn giọng tiếp lời bà:
- Hết lứa này có lứa khác, người còn đẻ đàn đẻ đống nữa là gà.
Lúc đó cô từ trong buồng đi ra. Cô cảm thấy giọng hơi đăng đắng rồi cất lời:
- Chào thầy mẹ con đi.
Đường làng thô sạn, bê tông đóng thành miếng, ánh chiều vàng chiếu xuyên qua thân hình cô, bóng dáng ấy đi về phía nhà thờ. Vạt áo dài trắng và nắm tóc búi ngang đầu trông cô chẳng khác gì đám nữ sinh trung học. Vườn mía hai bên nhà thờ nay đã đến mùa thu hoạch, hàng dừa lá tốt gợi nhắc về mùa thương Chúa chịu nạn khi người ta dùng trong ngày Lễ Lá. Người người nhẹ nhàng bình yên bước vào thánh đường, họ làm dấu và bắt đầu cất lời kinh.
Cha xứ giải tội sau giờ tĩnh tâm. Sau khi làm việc đền tội cô không về nhà ngay mà đi vòng sau phía nhà thờ. Cô khóc như không ai có thể dỗ, nước mắt chảy, cô dùng tay bịt miệng để không khóc thành tiếng, để không ai nghe thấy. Ánh chiều màu đào nhuộm cả thân hình nhỏ bé đó. Cô như bị thôi miên trong buổi chiều hoàng hôn và nghĩ về những ngày đã cũ. Ngày đó cô còn là học sinh trung học, sáng mẹ gọi dậy đi học, tối lại thức khuya học bài. Suốt những năm phổ thông cô ngửi mùi sách vỡ và sống những tháng ngày thảnh thơi. Cuối năm cấp ba, tình yêu như vị của hũ mật ong quyệt vào tâm hồn cô ngọt lịm. Cô bắt đầu yêu một người con trai trong họ đạo.
Anh kết chùm hoa tặng nàng, thân mật gọi tên cô là Phượng bé rồi nhẹ nhàng trò chuyện.
- Ngày mốt anh đi vào Nam làm ăn, em ở nhà giữ gìn sức khỏe.
- Anh đi làm ăn?- Cô lặp lại câu nói đó cách buồn bã.
- Rồi anh đi với ai, rồi anh làm gì, rồi anh ở với ai?- Cô hỏi anh liên tục như thế.
Nhưng anh chỉ trả lời ngắn gọn:
- Anh vào một mình, ở với người bà con, anh làm xây dựng học lấy cái nghề làm thợ.
- Anh đi làm ăn xa, em lo cho anh việc đọc kinh đi lễ… - Cô thủ thỉ.
Anh bứt bông cỏ dại bên cạnh cài vào tóc cô và nói:
- Em yên tâm, anh sẽ chăm chỉ và đi lễ mỗi tuần.
Cô nhìn hàng cây trước mắt rồi nhìn anh, anh nhìn cô rồi nhìn sang nơi khác. Lòng anh đang cảm thấy rối như đống lưới mắt cá bị người ta vo lại thành cục. Anh sẽ nhớ nhà và nhớ cô rất nhiều. Nơi phồn hoa náo nhiệt, gia đình không quản thúc, sinh hoạt họ đạo lại không, liệu con người có bị sa vào vũng sâu. Ngày đó có những người vào Sài Gòn lập nghiệp, họ lấy vợ miền Tây và bỏ đạo. Ở trong xứ đạo này cuộc sống hôn nhân với người con gái lương dân nơi đất khách còn dễ tan vỡ hơn bình thủy tinh rơi xuống đất. Anh lo nghĩ về bản thân nhưng muốn cho mình cơ hội.
Ngày anh đi vì không kịp chuẩn bị nên cô cho anh mượn chiếc túi đựng đồ. Sự lưu luyến bịn rin của những con người tuổi mới lớn làm cho tình yêu thêm thi vị, con tim đã đánh gục lí trí, cô nhớ anh da diết. Năm đó cô đã trượt đại học, bạn bè gần nhà có đôi ba đứa lấy chồng sau khi tốt nghiệp cấp ba. Chúng lấy chồng sớm vì đang đi học mà có bầu, ba mẹ phải xin lỗi trước cộng đoàn Cha xứ mới cho kết hôn. Nhìn thấy sự nhục đó cô tự nhủ lòng sẽ không để bố mẹ phải chịu như thế.
Cuối năm anh về, trong chiếc túi ngày đó anh mượn cô có chai dầu gội đầu. Về nhà mở ra cô thấy rồi đem đi trả.
- Nè anh để quên đồ! - Cô đưa tay ra trả lại chai dầu gội.
- Thôi em giữ lấy mà dùng.. - Trong câu nói của anh có đôi chút ngượng ngùng.
Phải chăng vì thời gian xa cách hay vì ở tuổi 21 người ta thường như thế. Thay vì nói lời gửi tặng anh lại cố tình để quên, người con gái cũng không biết đó là món quà mình được tặng. Tình yêu vụng về đó còn chưa nở hoa đơm trái đã đi đến hôn nhân. Gia đình đông con mỗi anh là con trai, đi làm mới một năm bố mẹ anh đã giục anh cưới vợ.
- Đang khi bố mẹ còn sức thì lập gia đình đi, đến khi bố mẹ nằm đó không còn ai lo cho nữa!- Ông bà bàn chuyện với đứa con trai út của mình.
Tự nhiên lòng anh lo lắng, ruột gan như cháy.
- Nhưng cái Phượng nó còn ít tuổi quá.
Ông bố cất giọng:
- Ít tuổi lấy về rồi nhiều, ngày xưa tao lấy mẹ mày cũng 18 tuổi còn non tháng. Lấy vợ nó lo cho cơm nước mà đi làm, ông bà cũng có cháu bế cháu bồng trước khi Chúa gọi về.
Vẻ âu lo thoáng hiện trên khuôn mặt anh, thế là anh đánh bạo sang nhà hỏi gia đình Phượng. Cô còn chưa hết sửng sốt bố mẹ đã đồng ý.
- Không học nữa thì lấy chồng, bạn bè nó cũng lấy gần hết rồi đấy! - Mẹ cô từ đâu bước vào và nói.
Cô thấy sợ lắm, tự nhiên vũ trụ trở nên quay vội không còn giống như bài tập trái đất môn địa lý cô giáo dạy trên lớp.
- Con chưa muốn tính chuyện trăm năm. - Giọng cô run run.
Bố cô vốn người khó tính lại tư tưởng phong kiến, hằn giọng nói:
- Mày không lấy thằng Lương thì sang năm tao cũng tìm người để gả, con gái bây lớn còn chưa cái gì!
Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên, cô sợ sự giáo huấn của bố mẹ, sợ cả người đàn ông chưa tên chưa tuổi mà bố mẹ báo trước. Cô đã chọn lấy anh. Thanh xuân của cô có cái gì? Một tình yêu học đường còn dang dở, kết thúc bởi cuộc hôn nhân gượng ép.
Nhà thờ đã vãn người, chỉ còn ông trông coi quét dọn chuẩn bị cho thánh lễ tối nay. Cô nhớ lời mẹ chồng rồi trở về nhà, đường làng đã tối đen như mực.
Gặp mẹ chồng từ trong nhà bước ra, bà trợn mắt rồi nói:
- Dặn về sớm đi đâu giờ mới về, phép tắc ở đâu ra!
Cô không quan tâm nhiều đến lời bà nói rồi chào bà mà đi vào nhà. Tối hôm đó cô nằm trên giường mà thao thức, cô ngủ một mình vì ra Tết anh đi làm ăn xa. Tâm trạng cô như nhúng chàm một màu như bầu trời quê, vốn dĩ cô là cô gái ngoan, thông minh nhưng chưa can đảm. Cô nghĩ về bài giảng Cha xứ cắt nghĩa chiều nay:
“Cuộc sống là chuỗi ngày trải nghiệm mà Thiên Chúa đã ban cho con người. Tuổi trẻ các con, Thiên Chúa đã ban cho tặng phẩm đó là thanh xuân, trong đó có tình yêu. Hãy yêu thật trong sáng, đủ bản lĩnh đủ trưởng thành trong suy nghĩ và hành động rồi kết hôn vì hôn nhân là dành cho những con người trưởng thành. Các con có thời gian dài để tìm hiểu và toan tính cho một cuộc hôn nhân đi đến thành công. Hôn nhân là bí tích mà Thiên Chúa đã đặt ra cho con người như sợi chỉ kết nối người nam và người nữ. Mặc dù sợi chỉ mỏng manh dễ đứt nhưng ý định của Đấng Toàn Năng là để con người dùng nó mà đan cho thật bền chặt. Hãy đủ chín chắn và tỉnh táo để đưa tay cùng đan dệt nên cuộc sống hôn nhân thật hạnh phúc”.
Khi không gian nhuộm màu tâm trạng, cô đã ngủ thiếp đi lúc nào.
Buổi sáng hôm đó bầu trời còn chưa hết tối, cô bước xuống giường chân chưa kịp chạm đất đã nghe tiếng mở cửa. Bà mẹ chồng bước vào nhà nói vọng:
- Từ ngày về làm dâu tới giờ có bao giờ thấy nó dậy sớm hơn tui đâu.
Chắc bà còn để bụng chuyện hôm qua cô về muộn. Mỗi lần như thế cô không biết ứng xử thế nào cho phải phép, cô đi ngang chào bà rồi vào bếp. Tự nhiên một tiếng xoảng như tiếng kim loại va xuống đất, tiếng trẻ con khóc, tiếng người lớn khóc, rồi tiếng nạt nộ. Cạnh nhà cô có anh thanh niên đi làm công nhân ở Bắc Ninh rồi quen một cô gái cũng trạc tuổi cô, hai người ăn ở với nhau và sinh con, Cha xứ làm phép tha rồi dắt nhau về. Ngày nào không chuyện to thì chuyện nhỏ cũng xảy ra trong gia đình, bà mẹ đay nghiến vì đứa con gái hư thân mất nết, anh chồng còn trẻ người non dạ không biết cách bảo vệ hạnh phúc gia đình. Điều đó khiến cô gai người, cô hãy còn may mắn khi bước về đây với thân phận con gái trinh trong. Nghĩ đến người thì thương, nghĩ đến mình cô cảm thấy tiếc cho một thời tuổi trẻ chóng qua.
Cô và cả những đứa bạn lấy chồng sớm của cô phải học lại từ đầu, học cách làm vợ, học nết làm dâu và học đối nhân xử thế. Nếu đã lỡ đánh mất tuổi trẻ tươi đẹp thì cô gái đó cho phép mình tìm kiếm niềm vui khác trong cuộc sống. Người ta sẽ nhìn thấy một cô gái trưởng thành hơn, chín chắn hơn bên những đứa con của họ.
Tết hết rồi nhưng xuân vẫn còn, hoa nhài đang mọc sau hè và mùi thơm của nó đủ làm cả ngôi nhà ngát hương.
