VỀ ĐẤT LIỀN XEM CHÚA ĐẺ!
Ước gì, chúng ta sẽ mời nhau “đến xem Chúa đẻ ngay trong nhà mình” mùa Giáng Sinh năm nay.
“Về đất liền xem Chúa đẻ” là điệp khúc tháng 12 của những con người ở tận Hải Đảo Phú Quý xa xôi, sinh thời Đức Cha Nicôla Huỳnh Văn Nghi còn là Giám Mục Phan Thiết.
Họ là những con người miệt mài cả đời mình trên sóng biển bao la ở hải đảo cách xa đất liền gần 58 hải lý (111km). Không biết có phải hạt giống Đức Tin gieo trên biển chứng khó mọc hơn trên đất liền không, mà đến những ngày đầu thiên niên kỷ thứ ba, đối với họ, Tin Mừng dường như hãy còn xa lạ lắm. Chắc chắn đã có nhiều bước chân loan báo Tin Mừng đến hải đảo này, đã có những giới thiệu về Thiên Chúa, về Ông Trời từ bao đời xa trước, như những hạt giống gieo vào lòng người hải đảo, và hạt giống ấy chờ “dịp thuận tiện, chờ ngày cứu độ” để nảy mầm và sinh hoa kết trái.
Nào có ai hiểu thấu được thánh ý huyền nhiệm của Thiên Chúa, nhưng cứ hãy nhìn xem các công trình của Ngài mà hát lên câu chúc tụng tình thương của Ngài vĩ đại biết bao.
Chuyện rằng có một Nữ Tu Dòng Mến Thánh Giá Quy Nhơn tên là Anna Nguyễn Thị Lý bỗng xin hồi tục những năm 1980, để lập gia đình với một người lương, đã có vợ có con, đã ra tòa ly dị. Hai người cử hành Bí Tích Hôn Phối trước sự chứng giám của cha cố GB. Trương Văn Hiếu, Giáo Xứ Hòa Vinh. Và họ đã chọn Giáo Xứ Hiệp Đức sinh sống, giữa bao tiếng đời nghiệt ngã, thiếu bao dung, chuyện thói thường tất nhiên đối với những “thầy tu-ra”, những “sơ xuất” thời bấy giờ… Kẹt một nỗi, chuyện vợ chồng của họ lại gặp trục trặc thật sự. Trong nhà ngoài cửa đúng là không có tín hiệu hạnh phúc. Chị Anna bỗng dưng biến mất đi đâu, ẩn nhẫn ở nơi nào không ai biết được. Bao tiếng đời nghiệt ngã lại càng nghiệt ngã thêm…
Năm ấy, Ban Thánh Nhạc Giáo Phận Phan Thiết có tổ chức một đêm Hội Diễn Thánh Ca mừng Chúa Giáng Sinh tại Tòa Giám Mục Có rất đông khán giả từ khắp các Giáo Xứ về tham dự. Tôi bỗng giật mình nghe được những giọng nói rất lạ đang lào xào quanh tôi: "Đúng là “dzìa đất liền xem Chúa đé”. “Chúa mới đé dế thương gơ!” (Về đất liền xem Chúa đẻ. Chúa mới đẻ dễ thương ghê).
Nhìn cách ăn mặc của họ, tôi đoán họ là người làm nghề trên biển, nhưng vẫn chưa biết họ ở đâu, từ đâu mà nói là… “về đất liền xem Chúa đẻ”. Tôi bắt chuyện với họ và được biết, họ là những ngư dân hải đảo Phú Quý xa xôi, đã dùng thuyền cá của mình mà vượt bấy nhiêu hải lý để về đến đây cho bằng được để xem “Chúa đẻ” bằng được mới chịu. Hỏi thêm mới biết: có một cô kia mới về đảo, ở một mình trong một căn nhà nhỏ, làm nghề giáo viên, sống với họ, ở giữa họ, và nói chuyện với họ về Thiên Chúa.
Những ngày đầu tháng 12, cô ấy làm một hang đá trước nhà, thắp sáng bằng bình ắc-cu vì điện đèn trên đảo bấy giờ chưa phổ biến tới nhà dân. Cô mời nhiều người đến viếng hang đá và giải thích cho họ “Chúa đẻ làm người, để cứu con người”… “Đây là Cô Maria. Đây là anh Giuse. Đây là Thiên Thần. Đây là chiên là cừu phả hơi ấm…” Họ khen “Em bé Chúa đẹp, cô Maria đẹp, anh Giuse đẹp… ai cũng đẹp, cái gì cũng xinh…” Cô ấy nói với họ: “Tuần tới ráng mà về đất liền xem Chúa đẻ, đẹp hơn nhiều…”. Chỉ chừng ấy thôi, và họ đã quyết định xuống ghe vào đất liền xem Chúa đẻ năm ấy. Nghe nói họ đi viếng hang đá ở nhiều Giáo Xứ tại thành phố Phan Thiết này, và đâu đâu, họ cũng trầm trồ trong niềm vui mộc mạc hồn nhiên, là vì: đúng là như cô ấy nói: “Về đất liền xem Chúa đẻ, đẹp hơn nhiều”.
Tôi thật bất ngờ. Không dám biết cô ấy là ai. Không dám hỏi ai. Tôi chỉ biết thầm tạ ơn Chúa vì những con người ở biển này không nói “Chúa Giáng sinh” mà lại nói… “Chúa đẻ”, cách đơn sơ, dân gian, dễ thương vô cùng, nhưng lại vẫn toát lên niềm tin, yêu mến, và sự trân trọng.
Thế rồi tôi được may mắn cùng đoàn đất liền của Giáo Phận Phan Thiết xuống tàu ra Đảo Phú Quý dự Thánh Lễ đặt Viên Đá đầu tiên xây dựng Nhà Thờ Phú Quý ngày 2.5.2012.
Có rất đông đảo bà con ngư dân trên đảo tham dự từ đêm 1.5.2012, có diễn nguyện Tình Chúa – Tình Quê Hương, và Thánh Lễ đặt viên đá đầu tiên xây dựng Nhà Thờ sáng hôm sau do cha nguyên Tổng Đại Diện thời bấy giờ là cha GB. Hoàng Văn Khanh làm chủ tế. Tôi được đi một vòng quanh đảo thăm cảnh biển đảo thật trong sáng hồn nhiên. Được biết có khoảng gần 30.000 người sống trong 3 xã trên huyện đảo này, trong đó có 150 người là tín hữu Công Giáo, và căn nhà nhỏ của cô Anna “sơ xuất” kia lại là nơi cộng đoàn nhỏ nầy quây quần sớm hôm đọc kinh, cầu nguyện, học Giáo Lý và giữ lửa Đức Tin từ hơn mười năm nay.
Tôi may mắn gặp lại những người “về đất liền xem Chúa đẻ” trò chuyện. Họ thật vui. Họ dắt tôi đến gặp chị Anna Nguyễn Thị Lý và giới thiệu rằng: “Chị này nè, bảo chúng em về đất liền xem Chúa đẻ”. Tôi còn được biết thêm là chị Anna ẩn nhẫn ấy thỉnh thoảng vẫn âm thầm về Phan Thiết để gặp Đức Cha Nicôla và các vị kế nhiệm, để trình bày về sinh hoạt của cộng đoàn nhỏ bé xa xôi, và để thỉnh ý các ngài.
Đúng một năm sau, ngày 1.5.2013, tôi lại được tham dự Thánh Lễ Tạ Ơn, khánh thành và cung hiến Thánh Đường Họ Đạo Phú Quý, do Đức Cha Giuse Vũ Duy Thống chủ sự. Thánh Lễ Cung Hiến sốt sắng và đông đảo bà con đất liền cùng bà con lương dân Hải Đảo tham dự. Ai nấy đều phấn khởi vì Họ Đạo Hải Đảo Phú Quý xa xôi nay đã có Nhà Thờ, có cha Quản Nhiệm. Đêm ấy, lại còn có chương trình diễn nguyện mừng ngày cung hiến thật ý nghĩa. Cũng mấy người nghề biển tôi quen năm ấy, họ nói với tôi: "Từ nay, chúng em không cần phải về đất liền xem Chúa đẻ nữa, bởi vì Chúa sẽ đẻ trên hải đảo này rồi. Chúng em sẽ mời các anh chị ở đất liền ra đảo xem Chúa đẻ nhé!"
Cũng từ ngày hôm ấy, tên của chị Anna “sơ xuất” ẩn nhẫn kia lại xuất hiện trên các trang tin về Họ Đạo Hải Đảo Phú Quý.
“Kể về chuyện đạo, các cụ cao niên nơi đây cho biết, năm 1971, người Công Giáo đầu tiên đặt chân đến đảo là bà Nguyễn Thị Hường (thường gọi là bà Long), quê ở Đồng Hới. Chồng bà là dân gốc đảo, kết hôn với bà và gia nhập đạo Công Giáo, đưa bà về đảo sinh sống.
Tuy nhiên, đạo Công Giáo chỉ mới phát triển trên đảo này từ năm 1990, khi cô giáo Anna Nguyễn Thị Lý tình nguyện ra đảo dạy học, mang theo gia đình. Là một cựu tu sinh của Dòng Mến Thánh Giá Quy Nhơn, cô đã gây dựng và liên kết cộng đoàn vốn rất ít oi anh chị em Công Giáo trên đảo để nâng đỡ Đức Tin cho nhau trong hoàn cảnh không có Linh Mục coi sóc. Cô tìm gặp những người đồng đạo khác như ông Nguyên, ông Rô, bà Long, ông Kính... tạo nên cộng đoàn nhỏ bé vài chục người, cố gắng duy trì, tụ họp nhau mừng các ngày lễ lớn Công Giáo.
Lòng Đức Cha Nicôla Huỳnh Văn Nghi, Giám Mục Giáo Phận Phan Thiết lúc bấy giờ cũng luôn canh cánh với đứa con nhỏ ở xa. Ngài quan tâm theo dõi và liên lạc với cộng đoàn Phú Quý qua cô Lý. Trên mảnh đất do gia đình cô Lý hiến tặng Giáo Phận, Đức Cha Nicôla đã cho người ra xem xét và xây cất một ngôi nhà (khánh thành năm 2000) dành cho việc sinh hoạt của cộng đoàn và giao cho cô Lý coi sóc. Từ đây, mỗi Chúa nhật, bà con giáo dân quy tụ về để cùng nhau đọc kinh và suy tôn Lời Chúa.
Vì hoàn cảnh không có Linh Mục, cô Lý đã đem hết vốn sống và kiến thức từ những năm tháng học tập trong Dòng ra để hướng dẫn Giáo Lý và Đức Tin cho anh chị em mình. Rồi khi có điều kiện, cô lại đưa họ về Tòa Giám Mục để lãnh nhận các Bí Tích. Là một nhóm Giáo Dân nhỏ, lại không có Linh Mục hướng dẫn tâm linh, nhưng cộng đoàn có một sức sống và niềm tin mạnh mẽ, trong tinh thần chia sẻ, nâng đỡ, bao bọc với tha nhân xung quanh.” (theo Hồng Hương)
Nhắc lại câu chuyện “về đất liền xem Chúa đẻ”, tôi muốn thưa với Chúa lời chúc tụng ngợi khen vì Chúa đã làm những việc lạ lùng vĩ đại nơi những con người hiền lành khiêm nhượng, và nơi cả những con người bị xem là tầm thường nhất trong nhân loại.
Tôi cũng muốn thưa với mọi người rằng Ơn Gọi của mỗi chúng ta là hãy làm cho Chúa có thể đẻ ở khắp mọi nơi trong trần thế này, đẻ trong mọi tâm hồn con người, nhất là những nơi cùng khổ, nơi những người cùng khổ. Chúa muốn dùng mỗi chúng ta cho chương trình của Chúa. Hãy yêu mến Chúa, hãy nhận ra, và tuân phục thánh ý Chúa trong mọi hoàn cảnh. Hãy hồn nhiên để cho Chúa thực hiện những việc lạ lùng nơi con người bé mọn, xấu xí của chúng ta. Hãy yêu mến mọi người, hãy thấu cảm hoàn cảnh của mọi người theo cách thấu cảm của Thiên Chúa giàu lòng xót thương.
Ước gì, chúng ta sẽ mời nhau “đến xem Chúa đẻ ngay trong nhà mình” mùa Giáng Sinh năm nay.
PM. CAO HUY HOÀNG, 2017
(Ephata 777)
(Ephata 777)
