Bắc Lại Nhịp Cầu

Mã số: 17-058

“Tình yêu Đức Kitô quy tụ chúng ta nên một”

Mở Ipad ra nằm xem phim mà Tiến ngủ quên lúc nào không biết. Trong giấc ngủ chập chờn, Tiến mơ thấy cây cầu mục gãy từ khi nào mà đến giờ vẫn chưa được xây lại. Cũng có nhiều người đang cố hàn gắn lại cây cầu, nhưng đến nay vẫn còn dang dở. Tiến ngồi nhìn cây cầu, thắc mắc “cây cầu này sao khó xây lại thế”? Còn đang ngồi thì Tiến thấy đoàn người hành hương đi về đất hứa, nhưng để đến được miền đất hứa thì phải qua một con sông lớn. Mọi người đều thất vọng vì cây cầu trước mặt đã gãy mà chưa được nối lại. Tiến cũng đang nghĩ cách để giúp mọi người qua sông thì một thiên thần hiện ra với Tiến, nói: “Con có thể giúp ta nối lại chiếc cầu được không?”. Tiến hoảng sợ: “Một mình con làm sao nối lại được?”- “Ta sẽ trợ giúp con”. Thiên thần vừa nói xong thì có một bạn đến bắt tay Tiến: “Mình cùng xây cầu nhé”. Tiến run run đưa tay ra, lạ lùng cây cầu gẫy kia được nối lại… Giấc mơ còn dang dở thì thằng Quân chạy về gọi ơi ới: “Tiến ơi! Sao mày không đi học?”. Giật mình, Tiến bò dậy khỏi giường, dụi hai mắt.

- Tao hơi mệt, có gì mới không?

- Tuần này có hai việc làm ý nghĩa, tao nghĩ mày sẽ thích.

- Việc gì?

- Nhé, thứ nhất là đi thăm và tặng quà Giáng Sinh cho các bệnh nhân HIV giai đoạn cuối ở Bình Phước vào chiều thứ năm. Thứ hai, đi dự buổi gặp gỡ liên tôn ở Trung Tâm Mục Vụ Sài Gòn vào chiều thứ bảy tuần này.

- Ai tổ chức?

- Đi thăm và tặng quà Giáng Sinh cho các bệnh nhân HIV ở Bình Phước thì do bạn Kiên tổ chức, còn buổi gặp gỡ liên tôn thì chỉ có Cha Bảo Lộc chứ còn ai vào đó.

- Kiên là ai?

- À, là một bạn theo đạo Tin Lành, vừa chuyển vào lớp mình.

- Tin Lành hả? Nghe cái tên tao đã thấy ghét. Mày đi thì đi.

- Mày không đi hả?

- Không.

- Tại sao?

- Tưởng ai tổ chức chứ, sao cái thằng nhãi ranh ấy vừa vô lớp đã muốn nổi thế?

- Không phải như mày nghĩ đâu. Ba bạn ấy là một mục sư, vừa đi Mỹ về xin được một khoản tiền, muốn giao cho bạn ấy làm một việc gì có ý nghĩa trong mùa Giáng sinh này. Nhân tiện vào lớp hôm nay, bạn ấy hỏi ý kiến cả lớp nên làm gì với khoản tiền đó, tụi tao gợi ý đi thăm bệnh nhân Sida giai đoạn cuối ở Bình Phước là thế.

- Tất cả sinh viên trong lớp đi hết hả?

- Uhm, chỉ còn thiếu mày. Tao nghĩ mày nên đi, vì đó cũng là dịp tốt để tiếp cận với người Tin lành, nhờ đó mình hiểu thêm về họ và giáo lý của họ hơn.

- Tao biết ngay mà, khi nào họ cũng dùng cái chiêu trò đó để chiêu mộ đạo.

- Mày nói vậy nghĩa là sao?

- Là họ hay dùng tiền, quà cáp để lôi kéo người khác vào đạo của họ đó.

- Sao mày không nghĩ tốt cho người khác mà chỉ toàn nghĩ xấu không à. Hèn chi mà cái Tâm không thèm yêu. Họ hy sinh tiền bạc, thời giờ, sức khỏe cũng chỉ vì…

Quân chưa nói xong, Tiến đã lao tới cho một cú đấm trời giáng vào mặt, một giọt máu từ khóe miệng rớt xuống. Quân không phản ứng lại, ngẩng đầu lên hất lại mái tóc.

- Mày được lắm, Tiến ạ!

Nói xong hắn phi thẳng lên phòng, không thèm quay đầu lại. Tiến và Quân ở chung trong cái phòng trọ này đã ba năm. Có nhiều mâu thuẫn, nhiều xích mích nhưng hai đứa không giận nhau quá một ngày, thường thì Quân lúc nào cũng là người làm hòa trước. Sau xích mích hồi nãy, Tiến cũng thấy mình có lỗi nhưng không đủ can đảm qua phòng Quân. Cả buổi chiều chờ Quân qua phòng vờ mượn cuốn sách hay rủ đi ăn như mọi lần hai đứa giận nhau. Nhưng lần này đã chiều tối mà cũng không thấy mặt mũi tăm hơi Quân, đã vậy còn không thèm ăn cơm. Sốt ruột, Tiến lên phòng xem thử, tưởng Quân đang hí hoáy trạm trổ, đục khoét lên cục gỗ để tạo ra một tác phẩm nghệ thuật như mọi ngày, ai dè hắn ngồi dán mắt vào máy tính trông bộ suy tư lắm. Cái cử chỉ của hắn làm Tiến phải tò mò: “Thằng này làm cái quái gì mà chăm chú dữ, xem phim chắc. Mà sao hắn không gắn tai phôn? Phải xem hắn làm gì mới được”.

Tiến lại gần cái màn hình, thì ra hắn đang nghiên cứu về đạo Tin Lành và đạo Công giáo. Phía dưới, một câu hỏi được bôi đậm: “Tại sao cùng tin một Thiên Chúa mà hai đạo Tin lành và Công giáo lại luôn có những mâu thuẫn bất đồng với nhau?”. Nhìn câu hỏi hắn bôi đậm làm Tiến phải thắc mắc: “Hắn đặt câu hỏi như vậy có ý gì?”. Tiến đứng đó đã nửa giờ mà hình như Quân không nhận ra có sự hiện diện của một người bên cạnh. Vừa loay hoay ghi chép, hắn vừa tự độc thoại: “Kiên bảo, ban đầu chỉ có một Giáo hội do Chúa Giêsu thiết lập, nhưng do cả hai phía đều không có sự khiêm tốn nên mới xảy ra sự chia rẽ đáng tiếc này”.

- Mẹ kiếp! Đụng cái là Kiên, mai phải đi xem mặt cái thằng nhãi đó thế nào mà hắn lại hâm mộ đến thế.

Quân vẫn lẩm nhẩm một mình: “Để xem cậu ta nói có đúng như vậy không nào. À đây rồi, đọc thử bài này: ‘Truy tầm nguồn gốc các vụ ly giáo khiến cho Kitô giáo bị chia rẽ lớn trong dòng lịch sử của mình”. Tiến buột miệng hỏi mà quên là hai đứa còn giận nhau:

- Mày đang lảm nhảm cái gì mà như thằng điên thế hả?

- Mày đó à, đã bao giờ mày tìm hiểu: Tại sao Giáo hội lại có những cuộc ly khai lớn trong lịch sử chưa?

- Mày hỏi như vậy có ý gì? Sao hôm nay lại quan tâm đến điều đó?

- Không có gì, tao chỉ đang suy nghĩ câu hỏi của Tâm hồi sáng.

- Tâm hả?

- Biết ngay mà, nghe đến cái tên là mắt sáng quắc lên.

- Mày chỉ toàn nghĩ bậy, Tâm hỏi mày à?

- Không, hỏi bạn Kiên.

- Lại Kiên, sao cứ nhắc đến tên nó hoài thế? Mà Tâm hỏi nó cái gì?

- Hỏi câu hỏi tao bôi đậm đó.

- Thế thằng kia trả lời sao?

- Tao không nghe rõ, chỉ nghe được khúc đầu tiên: “Lúc đầu chỉ có một Giáo hội do Chúa Giêsu thiết lập, nhưng dần có nhiều mâu thuẫn, mà hai phía lại thiếu khiêm tốn nên dẫn đến những cuộc ly khai đáng tiếc này”.

- Tại sao Tâm lại hỏi như thế? Bộ cô ấy muốn đi tu hay là chuyển đạo?

- Mày đi mà hỏi cô ấy, chẳng lẽ cứ đi tu mới phải học hỏi, nghiên cứu về Chúa? Còn Kitô hữu ở đời thì không chắc. Mày thử nghĩ xem, sống trong gia đình mà con cái không hề biết gốc tích tổ tiên của mình thì có còn là thành viên của gia đình không? Đối với Giáo hội cũng thế, muốn nói cho người khác về Giáo hội thì chính mình phải là thành viên của Giáo hội, và biết rõ về Giáo hội. Tao cũng đồng ý với câu hỏi của Tâm.

- Mày tính giảng đạo cho tao đó hả? Đừng nói với tao là mày cũng thích Tâm đó nhé.

- Mày nói thế mà nghe được hả? Tao không phải hạng người như mày nghĩ. Tao cũng không có giảng đạo, tại mày hỏi tao mới nói. Thật sự tao thấy nhột khi Tâm hỏi câu này, trước đây tao vẫn tự hào là một Kitô hữu, là thành viên trong gia đình Giáo hội, thế mà tao chẳng biết tí gì về Giáo hội của mình. Cũng may chưa có ai hỏi về đạo chứ không thì chẳng biết trả lời thế nào. Trong khi đó, ông bạn Tin lành bằng tuổi chúng ta, khi nói về niềm tin của mình, ông ấy xác tín một cách mạnh mẽ, còn biết rõ từng giai đoạn lịch sử của Giáo hội như một nhà giảng thuyết ấy. Sáng nay nghe ông ấy nói chuyện với Tâm mà thấy thèm. Ông ta đặc biệt thuộc Kinh thánh mày ạ, nói đến đâu là trích Kinh thánh đến đó.

- Mày cũng tin bọn đó?

- Sao mày lại gọi là ‘bọn’? Họ là anh em của chúng ta mà.

- Gọi ‘bọn’ là may lắm rồi đó, ‘quân thệ phản’ ấy không xứng đáng là anh em của chúng ta.

- Tiến!

Quân hét vào tai Tiến, hai mắt trừng trừng như thể muốn ăn tươi nuốt sống người khác.

- Gì mà nhìn tao dữ vậy, bộ tao nói sai sao? Mày bị cái thằng đó bỏ bùa mê thuốc lú rồi chắc.

- Tao không ngờ đầu óc của mày nhỏ hẹp thế Tiến ạ, muốn xây dựng sự hiệp nhất, muốn bắc lại những nhịp cầu huynh đệ thì trước hết phải biết tôn trọng nhau, nhìn nhận những điều tốt của nhau và khiêm tốn nhận ra những thiếu sót của bản thân mình. Lúc đó mình mới dễ dàng đến với người khác và họ cũng dễ dàng đón nhận mình. Bao lâu mình còn muốn bảo vệ cái tôi, còn có những thành kiến thì bấy lâu còn có xung đột, có hận thù và chiến tranh.

- Này, đừng có mà lên lớp dạy tao. Tao gọi ‘bọn’ vì họ chính là những người chống Giáo hội, tại sao cũng từ Kitô giáo mà ra, thế mà họ không tin Đức Mẹ vô nhiễm nguyên tội, không tin Chúa Giêsu hiện diện thật trong bí tích Thánh Thể... Như vậy chẳng phải họ đang chống chúng ta sao.

- Tiến ạ, tao không dám lên lớp dạy mày đâu. Tao cũng không có bênh bên nào đúng, bên nào sai. Tao chỉ trách mày ăn nói hơi hồ đồ, bất kỳ điều gì xảy ra mình cũng nên tìm hiểu từ hai phía, đừng vội kết án. Tao vẫn tự hỏi: “Tại sao Luther lại có sự phẫn nộ đến nỗi ông là một tu sĩ đạo đức thế mà lại bỏ Giáo hội ra đi? Lại trở thành người chống Giáo hội? Khi tìm hiểu lại lịch sử Giáo hội, tao nhận thấy: Luther có phần đúng, ông nhìn thấy những yếu đuối của một số con cái Giáo hội, và lòng nhiệt thành nhà Chúa giúp ông dám nói lên điều đó. Nhưng có lẽ do việc góp ý của ông chưa khiêm tốn đủ nên lời góp ý đó không được đón nhận. Hai bên đều muốn bảo vệ cái tôi cố chấp của mình, đó là lý do dẫn đến sự rạn nứt đáng tiếc này. Từ đó tao suy nghĩ, chính những lời nói thiếu tế nhị trong lúc nóng giận, vô tình tạo nên vách ngăn khủng khiếp mà mình không biết. Cái bức tường ngăn cách, chia rẽ Thầy Giêsu đã hủy diệt bằng chính giá máu của mình lại được con cái Ngài tạo nên. Ngày nay, Giáo hội đang cố gắng phá đổ bức tường ngăn cách ấy và bắc lại những nhịp cầu của tình huynh đệ. Tại sao chúng ta không góp phần nhỏ bé của mình để nối lại những nhịp cầu ấy?

- Tao không nghĩ như mày, nếu đã gọi Giáo hội là thánh thiện thì không thể có sự sai lầm được.

- Đúng, Giáo hội thánh thiện, nhưng Giáo hội lại cưu mang những con người còn khiếm khuyết, cho nên vẫn còn những yếu đuối, bất toàn. Chẳng vậy mà năm 2000, thánh Gioan Phaolo II đã thay mặt Giáo hội Công giáo xin lỗi tất cả mọi người, mọi tôn giáo đó thôi.

- Vậy mày nói Giáo hội thiếu khiêm tốn ở chỗ nào?

- Tao đan cử cho mày xem nhé, năm 1054 Giáo hội Công giáo và Chính thống phân ly là do hai bên thiếu đối thoại và khiêm tốn, bên nào cũng cho mình đúng. Đến năm 1517 lại có cuộc ly giáo giữa Giáo hội Tin lành và Giáo hội Công giáo. Và chỉ 17 năm sau tức là năm 1534 lại thêm một cuộc ly khai của Anh giáo. Đọc đến đây thật sự tao muốn khóc, bởi vì tất cả những người tin vào Chúa Giêsu đều loan báo cùng một Tin mừng, cùng tuyên xưng một kinh Tin kính, cùng được thanh tẩy bởi một Phép Rửa, nhưng lại luôn đối kháng và chống báng lẫn nhau. Trong khi Thầy Giêsu đã phải bỏ trời xuống thế, hòa mình với con người, sẵn sàng chết để phá đổ bức tường ngăn cách là sự thù ghét, với ước mong cho tất cả được nên một (x. Ga 17,21).

Nói đến đây Quân khóc thật, cái thằng vốn cứng rắn như đồng thế mà hôm nay lại khóc như đứa con nít, làm cho Tiến cũng phải suy nghĩ. Tiến không đứng lại ở phòng Quân nữa mà trở về phòng mình. Những gì Quân vừa chia sẻ làm cho Tiến thật sự bận tâm. Dự tính tối nay đi Big C với mấy đứa bạn giờ đành hoãn lại. Leo lên giường mở chiếc Ipad, lần đầu tiên Tiến tìm đến trang Tin Tức Công giáo. Điều quan tâm nhất của Tiến lúc này là tìm hiểu nguồn gốc lịch sử Giáo hội xem tại sao thằng Quân lại xúc động đến thế. Vừa bung ra gặp ngay bài: ‘Giáo hội Công giáo với đại kết’, Tiến đọc ngấu nghiến như một người đang đói gặp được đồ ăn. Càng đọc ‘mắt Tiến càng mở to’ khi nhận ra bấy lâu nay ‘đôi mắt mình còn quá nhỏ hẹp’. Sống giữa đô thị mà như người ở vùng ‘văn minh chưa tới’, bao nhiêu năm nay Giáo hội đang cố gắng xây lại những ‘cây cầu bị gãy’ bằng những Sắc lệnh về sự đại kết, thành lập Văn phòng Hiệp nhất… đồng thời tổ chức tuần lễ cầu cho sự hiệp nhất Kitô giáo. Đặc biệt, ‘một văn kiện quan trọng đã được ký kết giữa hai Giáo hội Công Giáo Rôma và Tin lành có nội dung liên quan đến Giáo lý chung và về Ơn công chính hóa bởi ân sủng qua đức tin. Liên đoàn quốc tế Giáo hội Luther và Giáo hội Công giáo đã cùng ký văn bản này tại Augsbourg ngày 30/10/1999’^{^[1]}, thế mà mình vẫn còn có cái nhìn thành kiến với những tôn giáo không cùng niềm tin, không cùng quan điểm với mình. Tiến cứ nghĩ như thế là mình đứng về phía Giáo hội, bênh vực, bảo vệ Giáo hội. Ai ngờ mình trở thành người cản trở sự hiệp nhất trong Giáo hội mà không biết.

Trước giờ Tiến chỉ lãnh hội niềm tin từ gia đình, nhất là nơi người bác ruột. Sống ở cái thời sau Công Đồng mà tư tưởng của bác vẫn cổ hũ, bảo thủ, vô tình đã gieo vào đầu đứa trẻ còn non nớt một sự ích kỷ, thù ghét mà chính người gieo cũng như người nhận không biết. Còn nhớ như in những câu nói của bác: “Bác cấm cháu không được chơi với mấy đứa Tin Lành. Chúng nó là quân thệ phản, là những người chống Giáo hội”. Đó cũng là lý do bác bắt gia đình tôi chuyển nhà đi nơi khác để tránh ở gần những người Tin Lành. Từ đó, trong đầu một thằng bé tám chín tuổi bắt đầu hình thành tư tưởng ‘Tin Lành’ là người xấu. Có lẽ đó là lý do mỗi khi nhắc đến Tin Lành, Tiến lại có ấn tượng không tốt về họ.

Đêm đã khuya, nhìn qua phòng thằng Quân đèn đã tắt, nhưng Tiến vẫn nhìn rõ cái bóng hắn ngồi trong mùng nghiêm chỉnh. Giật mình nhớ ra ‘lâu rồi Tiến không còn đọc kinh trước khi đi ngủ’. Trở vào chiếc giường, Tiến làm dấu thánh giá rồi lẩm nhẩm mà không nhớ được các kinh tối sáng ngày thường, ngoài kinh lạy cha và kinh kính mừng. Tự nhiên lời của thằng Quân hồi nãy vang lên: “Tao vẫn tự hào mình là một Kitô hữu, là thành viên trong gia đình Giáo hội, thế mà thật sự tao chẳng biết tý gì về Giáo hội của mình, tao cảm thấy xấu hổ quá sức”.

- Chúa ơi! Giờ con mới thấy xấu hổ về danh Kitô hữu của mình. Con chỉ có cái vỏ bọc bên ngoài là Kitô hữu mà bên trong rỗng tuếch. Con tưởng mình là người con ưu tú của Giáo hội, nhưng chính con lại chẳng biết gì về Giáo hội. Đã nhiêu năm qua, Giáo hội đang cố gắng san bằng những hố sâu của sự thù ghét, ích kỷ để nối lại những nhịp cầu của tình huynh đệ, yêu thương và hiệp nhất. Vậy mà con lại tiếp tục xây lên những núi cao của sự kiêu căng, đào lên những hố sâu của sự ích kỷ nhỏ nhoi của mình. Con xin lỗi, xin hãy san bằng núi kiêu căng và lấp đầy hố ích kỷ trong con để con biết mở lòng đến với những người anh chị em trong cùng Nhiệm Thể của Chúa. Và cùng với họ, con ca ngợi tình thương của Chúa trước muôn dân. Nhờ đó mọi người mới nhận ra “chúng con là môn đệ của Chúa, là chúng con yêu thương nhau”.

Tắt điện lên nằm, cố nhắm mắt lại mà Tiến không tài nào ngủ được. Những gì Tiến vừa tìm hiểu khác xa những gì Tiến được nghe người lớn nói. Vậy mà suốt thời gian qua Tiến cứ tin lời họ như tin kính, những gì thằng Quân nói hồi nãy lại vang lên như người đang tra tấn lương tâm của Tiến: “Bất kỳ điều gì xảy ra mình cũng nên tìm hiểu cả hai phía. Đừng vội kết án, mày có biết chính những lời nói thiếu tế nhị của mình, vô tình tạo nên vách ngăn khủng khiếp như thế nào không? Chúng ta đang sống ở thời sau Công Đồng, đừng lấy luật để tiếp tục xây lên những bức tường ngăn cách nữa. Mà hãy cộng tác với Giáo hội để nối lại những nhịp cầu bằng sự chân thành của mình, phát xuất từ tình yêu Chúa, vì chỉ có tình yêu của Chúa mới quy tụ chúng ta nên một trong thân thể của Ngài”. Tiến nhớ đến hình ảnh cây cầu mục nát, được thiên thần ủy thác và được một người bạn cộng tác nối lại trong giấc mơ ban sáng: “Chẳng lẽ đó là cây cầu này sao? Cây cầu của mối tương giao, của sự hiệp nhất”. Biết đâu Chúa gởi thằng Kiên vào thời điểm này và muốn thế hệ mình là những người bắc lên những nhịp cầu của tình huynh đệ, để nhờ những nhịp cầu ấy mà hai bên dễ dàng đến với nhau, tôn trọng nhau và hiểu nhau hơn, từ đó cùng nhau tôn thờ Thiên Chúa. Thằng Quân nói đúng: “Tại sao chúng ta không góp phần nhỏ bé của mình để nối lại những nhịp cầu ấy?”.

Sáng hôm sau vừa ra khỏi phòng, không chờ thằng Quân hỏi mà Tiến nói trước.

- Tao đồng ý đi Bình Phước vào chiều mai và cả buổi gặp gỡ liên tôn chiều thứ bảy.

Quân tròn xoe mắt nhìn Tiến:

- Mày nói thiệt không đó?

Nhìn mặt hắn vui trông thấy, làm Tiến cũng vui lây.

- Thiệt, trước đây tao chỉ nhìn thấy những điểm tốt, điểm tích cực của Giáo hội, và chỉ thấy điểm xấu của tôn giáo bạn. Nhưng giờ tao cũng nhìn thấy những điểm tốt, điểm tích cực của họ. Nhất là nhìn thấy điểm thiếu sót và những sai lầm mà Giáo hội đã vấp phải. Nhìn thấy không phải để kết án, nhưng là để thêm yêu mến Giáo hội, để cầu nguyện cho Giáo hội. Và cũng để trân trọng những tôn giáo bạn hơn.

- Tạ ơn Chúa, cảm ơn mày. Giờ tao càng xác tín hơn: Chỉ có tình yêu chân thành phát xuất từ Chúa Kitô mới có sức nối liền mọi ngăn cách. Bởi chính tình yêu của Ngài quy tụ chúng ta nên một.

Kiên từ đâu chạy tới: “Chào hai bạn?”. Tiến vui vẻ giơ tay cho Kiên nắm. Họ cùng nhau bước vào lớp học, vừa đi vừa bàn tính cho buổi từ thiện chiều mai. Kiên thấy vui vì hôm nay có thêm người cộng tác, nhìn nét mặt hân hoan của Kiên và Quân, Tiến mường tượng ra cây cầu hiệp nhất sẽ được hoàn thành trong tương lai, vì hiện tại mọi người đang cố gắng san bằng những khoảng cách bằng sự chân thành. Tiến và Kiên quay lại nhìn Quân, cả ba đều nở nụ cười trên môi.

[1] Thạch Vinh, Giáo hội Công Giáo với Đại kết (Bài 4), Đăng ngày 13.10.2016 - 8:34am

Bắc Lại Nhịp Cầu

Contact form